بازگشت

راز جاودانگي سنت عزاداري حسيني چيست؟


پاسخ: براي رسيدن به پاسخِ پرسش فوق، به علل مختلفي مي توان اشاره كرد، كه


مهم ترين آن ها عبارتند از:

الف: پشتيباني خداوند متعال از انقلاب امام حسين (عليه السلام)، كه حتي پيش از شهادت آن حضرت، در كلام جبرئيل و پيامبر (صلي الله عليه وآله) منعكس گشته است.

ب: توجه و تأكيد ائمه معصوم (عليهم السلام) بر زنده نگهداشتن عزاداري براي امام حسين (عليه السلام)و يارانش.

ج: گرچه حماسه ها و انقلاب ها در تاريخ فراوانند؛ ليكن هيچ يك از آن ها همسنگ انقلاب عاشورا نمي شود. اين انقلاب معمار و حماسه آفريني دارد كه شخصيت استثنايي تاريخ است؛ كسي است كه نامش در آسمانها و در لسان انبيا مطرح بوده است. كسي است كه نامش بالاي درِ ورودي بهشت ثبت گرديده است [1] و كسي است كه ائمه معصوم از او به عنوان اسوه خود ياد مي كردند و همواره مردم را به توجه به او و انقلاب و حماسه جاودانش فرا مي خواندند.

توجه به اين نكته ضروري است كه خود ائمه معصوم (عليهم السلام) براي عزاداري امام حسين (عليه السلام) اهميت ويژه اي قائل بودند؛ چنانكه اميرمؤمنان و امام حسن مجتبي (عليهما السلام) فرموده اند: «لا يَومَ كَيَومِكَ يا أَبا عَبد الله». [2] .

امام سجاد (عليه السلام) مي فرمود: «لا يَومَ كَيَومِ الْحُسَين» ؛ [3] «هيچ روزي همسنگ با روز قتل حسين (عاشورا) نيست.» جمله فوق از زبان يكي از جانبازان كربلا است وكسي كه خود در صحنه كربلا حضور داشت به اين حقيقت گواهي داده است كه مصائب حسين و يارانش را همواره بايد زنده نگهداشت. براين اساس امام هشتم (عليه السلام) پيوسته از بزرگداشت مصائب عاشورا سخن مي گفت و همگان را بدان فرامي خواند. آن حضرت از پدر گرامي شان چنين نقل مي كنند كه:

«كَانَ أَبِي (عليه السلام) إِذَا دَخَلَ شَهْرُ الْمُحَرَّمِ لا يُرَي ضَاحِكاً وَ كَانَتِ الْكَ آبَةُ تَغْلِبُ عَلَيْهِ


حَتَّي تَمْضِيَ عَشَرَةُ أَيَّام فَإِذَا كَانَ يَوْمُ الْعَاشِرِ كَانَ ذَلِكَ الْيَوْمُ يَوْمَ مُصِيبَتِهِ وَ حُزْنِهِ وَ بُكَائِهِ وَ يَقُولُ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي قُتِلَ فِيهِ الْحُسَيْنُ (عليه السلام)» [4] .

«سيره پدرم اين بود كه وقتي ماه محرم فرا مي رسيد، كسي او را خندان نمي ديد... و غم و اندوه بر چهره اش نمودار مي شد و چون عاشورا فرا مي رسيد آن روز، روز مصيبت و اندوه و گريستن او بود و مي فرمود: امروز روزي است كه حسين به شهادت رسيده است.».

نيز ائمه معصومين (عليهم السلام) همگي نسبت به مصائب اهل بيت اين چنين عمل مي كردند.

همچنين امام رضا (عليه السلام) براي ترويج عزاداري و بيان فلسفه حزن و اندوهشان در محرم مي فرمود: ماه محرم در دوران جاهليت، مورد احترام بود و در آن از جنگ و جدال خودداري مي شد، ولي بني اميّه حرمت اين ماه را نگه نداشتند و آن را هتك نمودند؛ «فاستحلت فيه دماؤنا و هتك فيه حرمتنا و سبي فيه ذرارينا و نساؤنا و أضرمت النيران في مضاربنا و انتهب ما فيها من ثقلنا و لم ترع لرسول الله حرمة في أمرنا». [5] «خون ما را ريختند. هتك حرمت مان نمودند. فرزندان و زنان ما را به اسارت بردند. خيمه هاي ما را به آتش كشيدند...».

آن حضرت در روايت ديگري فرمودند:

«يابْنَ شَبِيب إِنْ كُنْتَ بَاكِياً لِشَيْء فَابْكِ لِلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيّ (عليهما السلام) فَإِنَّهُ ذُبِحَ كَمَا يُذْبَحُ الْكَبْشُ وَ...». [6] .

«اي پسر شبيب، اگر مي خواهي براي فردي بگريي، بر حسين بن علي گريه كن كه او را همچون گوسفند سر بريدند.».

آري، يكي از علل جاودانگي سنت عزاداري هاي ماه محرم و پاس داشتن حماسه عاشورا، تأكيد بر زنده نگهداشتن آن، توسط ائمه معصوم (عليهم السلام) مي باشد.



پاورقي

[1] نک: فصل دوم همين کتاب.

[2] نک: علامه حايري مازندراني، معالي السبطين، ج 2، ص 4.

[3] نک: علامه حايري مازندراني، معالي السبطين، ج 2، ص 4.

[4] وسائل الشيعه، ج 14، ص 504، باب 66 - باب استحباب البکاء لقتل الحسين.

[5] امالي صدوق، ص 128، المجلس السابع والعشرون و نک: علامه جزايري، انوار النعمانيه، ج 3، ص 239.

[6] وسائل الشيعه، ج 14، ص 502.