بازگشت

قيام امام حسين با آيه و لا تلقوا بِأَيديكم إِلي... چگونه توجيه مي شود؟


پاسخ: برخي با استناد به آيه شريفه: (وَ لا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَي التَّهْلُكَةِ) [1] امام (عليه السلام) را از درگيري مستقيم با رژيم سفياني برحذر مي داشتند. بديهي است در ادوار بعد و همچنين


در اين دوران نيز كساني بوده و هستندكه با تمسّك به اين آيه از پذيرش مسؤوليت، حتي در دفاع از حق، خود را معاف و معذور مي دارند كه بر اين اساس بايد گفت:

1 ـ آيا مي توان باور كرد، شخصيّت راستيني چون امام حسين (عليه السلام) كه از پرچمداران طراز اول پيروي از حق و ترويج «وحي» و تعاليم حيات بخش قرآن مي باشند، از اين نكته غفلت كرده، از عمل به آن سر باز زده اند؟!

2 ـ «تَهْلُكَة» يكي از موضوع هايي است كه برحسب مصالح، گاهي حرام، گاهي واجب و گاه مباح است و در باب جهاد گرچه سلامت و امنيت و عافيت آدمي به خطر مي افتد، ليكن شارع مقدس به خاطر مصالح برتر مجاز شناخته است؛ از اين رو، با روي آوردن به «تهلكه» اسلام از خطر هلاكت رهايي مي يابد و اين خود از آرمان هاي بلند اسلام بشمار مي آيد.

نيز فرمودند: «لَوْ لَمْ يَكُنْ في الدّنيا مَلْجأٌ وَ لا مأوي، لَما بايَعْتُ يزيدَ بن معاوية»؛ [2] اگر در دنيا، داراي هيچ گونه پناهگاهي نباشم، با يزيد، پسر معاويه، بيعت نخواهم كرد.»

3 ـ دقت در خود آيه، پاسخ اصلي را آشكار مي سازد در سوره بقره، آيه 192 مي خوانيم: (وَ أَنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللهِ وَ لا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَي التَّهْلُكَةِ وَ أَحْسِنُوا إِنَّ اللهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ) ؛ «در راه خدا، انفاق كنيد، خود را به هلاكت نيفكنيد، احسان كنيد كه خدا احسان پيشگان را دوست مي دارد.»

پس در ترويج و تحريص به انفاق بكوشيد؛ زيرا انفاق از حيث مصداق خارجي؛ اعم از انفاق مالي و انفاق جاني است كه البته طبق نص اين آيه: سرپيچي از قانون انفاق، هلاكت را در پي دارد؛ زيرا ناديده گرفتن دستورات خدا در باب انفاق مالي، كيفر سختي را به همراه دارد؛ چنانكه در سوره مباركه توبه، آيه شريفه 35 مي خوانيم: (يَوْمَ يُحْمي عَلَيْها فِي نارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوي بِها جِباهُهُمْ وَ جُنُوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ هذا ما كَنَزْتُمْ لاَِنْفُسِكُمْ فَذُوقُوا ما كُنْتُمْ تَكْنِزُونَ) ؛ چنانكه در باب خودداري از جهاد و انفاق جاني، نيز عقوبت و كيفر شديدتري را پروردگار حكيم مقرر داشته است و كوتاهي در اين باره، خود را به


هلاكت افكندن و روي به تهلكه نهادن و سر باز زدن از ايثار است. خنده آور آن كه ابن تيميه در منهاج مي نويسد: چرا حسين [(عليه السلام)]، با يزيد صلح نكرد؟ مي پرسيم: اگر صلح مي كرد، آيا در امنيت بود؟ برادرش امام حسن را كه به ناچار و از روي مصلحت صلح كرد مسموم نكردند؟!


پاورقي

[1] بقره: 195.

[2] خوارزمي، مقتل، ج 1، ص 184.