در دوران معاويه چيزي از حيات راستين عدالت باقي نمانده بود و اگر نيم فروغي در چراغ كهنه آن به چشم مي خورد، توسط يزيد كاملاً خاموش شد. با نگاهي گذرا به دوران معاويه، جلوه هاي عجيب مرگ عدالت، در برابر ديدگان آدمي به نمايش در مي آيد. سيد الشهدا (عليه السلام) در سر دو راهي حساس تاريخ قرار گرفته بود و پيرو آن، تاريخ اسلام بر سر دو راهي واقع شده بود. امام (عليه السلام) اگر به عافيت طلبي رضايت مي داد، بايد مرگ اسلام را شاهد مي شد و اگر قيام مي كرد بايد مرگ خود و ياران و همه حق جويان را به چشم خود مي ديد. بالأخره تاريخ اسلام بر سر دو راهي حساسي واقع شده بود كه تصميم گيري لازم را دشوار مي نمود و تنها امام (عليه السلام) بود كه بهترين گزينه را برگزيد و شمع گونه با سوختن و ذوب شدن خويش به نجات اسلام همّت گمارد.