زينب، در ميان اهل بيت، بلكه در تاريخ، نامي آشناست و چندتن داراي اين نام بوده اند؛ از جمله: زينب دختر پيامبر (كه در قبرستان بقيع مدفون است). زينب بنت الحسين. زينب بنت عقيل. زينب بنت علي (امّ كلثوم زينب صغري) و زينب بنت علي (زينب كبري). [1] .

اعلمي در دايرة المعارف مي نويسد: «زينب (به فتح زاء و نون)؛ درخت خوش منظري است كه بوي خوش دارد. اصل اين كلمه از «زين» يعني زينت و «اب» است يعني پدر، كه مي شود: زينت پدر.» [2] .

زينب (عليها السلام) دختر علي، امير المؤمنين (عليه السلام) يادگار فاطمه (عليها السلام)، با القابي چون: صديقه صغري، زينب كبرا و عقيله بني هاشم، مورد توجه عام و خاص است. كنيه او نيز


امّ كلثوم مي باشد.

او با عبدالله بن جعفربن ابي طالب ـ پسرعمويش ـ ازدواج كرد و دختري به نام امّ كلثوم و پسراني با نام هاي: علي و عون الاكبر ثمره اين وصلت مبارك بود. [3] .

او در كربلا مسؤوليت امور داخلي خيام اهل بيت حسيني و بعد از واقعه كربلا مديريت امور اهل بيت، بلكه تمام بني هاشم را عهده دار بود [4] زينب (عليها السلام) در كاروان انقلاب بعد از عاشورا، سرپرستي بيست زن داغدار و چندين كودك پدرازدست داده را برعهده داشت. او محبوب پيامبر (صلي الله عليه وآله) بود.

زينب (عليها السلام) در سال ششم يا هفتم هجرت متولّد شد و در سال 62 هـ. [5] در شام بدرود حيات گفت [6] يعني 57 سال عمر كرد. زينب (عليها السلام) چهار يا پنج سال از عمر خود را با پيامبر (صلي الله عليه وآله) به سر برد و در سال 61 هـ. در كربلا، در سن 55 سالگي در كاروان انقلاب حسيني حضور داشت.

زينب (عليها السلام) در سن 72 سالگي از دنيا رفت و در بقيع دفن شد. [7] وي پس از دو سال از واقعه عظيم كربلا، دار فاني را وداع گفت.