پيش از توضيح درباره واقعه خونين حرّه، به فضايل اصحاب حرّه از زبان پيامبرخدا (صلي الله عليه وآله) مي پردازيم:


ابن قتيبه مي نويسد: پيامبر (صلي الله عليه وآله) در بازگشت از يكي از مسافرت ها، از حرّه عبور كردند و كلمه استرجاع؛ (إِنّا لِلّهِ وَ إِنّا إِلَيْهِ رجِعُونَ) را بر زبان جاري كردند. اصحاب پرسيدند: راز آن چيست؟ پيامبرخدا (صلي الله عليه وآله) پاسخ داد:

«يُقْتَلُ فِي هذِهِ الْحَرَّةِ خِيارُ اُمُّتي بَعْدَ أَصْحابِي».

«در اين سنگلاخ، بهترين افراد امتم، پس از اصحابم به قتل مي رسند.» [1] .

به جهت اوج جنايت و فسق يزيد و كارگزارانش [2] مردم مدينه به اتفاق آراء در سال 63هـ. ق. يزيد را از خلافت خلع كردند و امور مدينه را به دست «عبدالله انصاري» سپردند؛ همه افراد بني اميه و بني مروان را ـ كه بيش از هزار نفر بودند ـ از مدينه اخراج كردند. يزيد دوازده هزار نفر به سركردگي «مسلم بن عقبه» را به سركوبي مردم مدينه گسيل داشت؛ ولي مردم تحت فرماندهي «عبدالله بن حنظله» [3] و دوازده تن از پسرانش آن چنان مقاومت كردند كه منجر به قيامي خونين، معروف به «حرّه» گرديد».

در اين واقعه، به دستور يزيد، جان و مال و ناموس مسلمانان مدينه، تا سه روز، برلشكر يزيد مباح اعلان گرديد و در همان سال، هزار دختر به خانه بخت نرفته، فرزند آوردند. [4] عمال يزيد در مدينه، در واقعه حرّه، از مردم خواستند تا با يزيد به عنوان بردگان يزيد بيعت كنند و به دنبال اين واقعه به مكه هجوم بردند تا عبدالله زبير را بكشند و او به حرم كبريايي پناهنده شد كه عمال يزيد با نصب منجنيق، حرم را آتش باران كردند. [5] .

در اين حمله ددمنشانه، مزدوران يزيد هفتصد تن از قريش و انصار و هشتاد تن از صحابه پيامبرخدا (صلي الله عليه وآله) و ده هزار تن از مردم مدينه را به قتل رساندند. اين واقعه در تاريخ 27 ذي الحجه سال 63 اتفاق افتاد [6] و آنان پس از شش ماه به سراغ عبدالله زبير رفتند.