مامقاني، تنقيح المقال، ج2، ص333، ذيل ماده عمروبن عبدالله الأنصاري ابوثمامه رابه فتح الثاء مي داند.

نام ابو ثمامه صاعدي، «عمرو بن عبدالله كعب» است. او از اصحاب اميرمؤمنان (عليه السلام)بود و در تمام جنگ هاي آن حضرت، در دوران خلافتش حضور داشت. ابوثمامه از همرزمان مسلم بن عقيل بود كه آن دو، در كوفه، دارالاماره را محاصره كردند، ليكن وقتي ياران پراكنده شدند، او در مخفي گاه به سر برد تا اين كه به امام ملحق شد.

ابوثمامه از سوي مسلم بن عقيل (عليه السلام) سمت فرماندهي قبيله تيم و همدان را داشت. و همان كسي است كه فرارسيدن وقت نماز ظهر را به امام حسين (عليه السلام) يادآور شد. او در ظهر عاشورا به امام حسين (عليه السلام) گفت:

«يا أبا عَبْدِالله نَفْسي لِنَفسِكَ الْفِداء هؤُلاءِ اقْتَرَبُوا مِنْكَ، لاَ و اللهِ وَ لا تُقْتَلُ حَتّي اُقْتَلَ دُونَكَ، وَاُحِبُّ أنْ ألقَي اللهُ رَبِّي وَ قَدْ صَلَّيْتُ هذِهِ الصَّلاةَ الَّتي قَدْ دَنا وَقْتَها».

«اي ابا عبدالله! جانم فداي جانت باد، اينان (لشكر دشمن) به تو نزديك شده اند و البته به تو دست نخواهند يافت، جز آن كه از روي نعش من بگذرند ولي دوست


دارم كه خدا را ديدار كنم در حالي كه اين نماز را كه وقت انجام آن فرارسيده است، خوانده باشم.» [1] .

فرهاد ميرزا در قمقام آورده است: «او گفت: دوست دارم آخرين نماز خود را به امامت شما به جاي آورم» [2] امام (عليه السلام) در آن هنگام نگاهي به آسمان كرد و فرمود:

«ذَكَرْتَ الصَّلاةَ جَعَلَكَ اللهُ مِنَ الْمُصَلِّينَ الذّاكِرينَ، نِعَمْ هذا أَوَّلُ وَقْتِها... سَلُوهُمْ أَنْ يَكُفُّوا حَتّي نُصَلِّي»؛

«مرا به ياد نماز انداختي، خداوند تو را در شمار نمازگزاراني كه به ياد نمازند قرار دهد. آري، اكنون وقت اول نماز است، از آنان (دشمنان) بخواهيد تا ما را مهلت دهند نماز را بجاي آوريم.».

در اين هنگام بود كه سيد الشهدا (عليه السلام) ياران خود را دو دسته كرد، دسته اي مشغول نبرد و دسته اي مشغول نماز شدند. ابوثمامه بعد از نماز به شهادت رسيد ليكن چگونگي و زمان شهادت به طور دقيق مشخص نيست. [3] .