بازگشت

رسالت علما


به بيان استاد شهيد مطهري در مجالس عزاداري دو نقطه ضعف وجود دارد؛ يكي اين كه مردم مي خواهند جمعيت هر چه بيشتر باشد و اگر جمعيت ازدحام نكند راضي نيستند؛ دوم بايد مجلس از جا كنده شده و شور و واويلا بشود. در اين موقعيت علما بر سر دو راهي قرار مي گيرند كه با آن مبارزه كنند يا نه؟

شهيد مطهري با اشاره به دو نكته ياد شده، و در تأكيد بر مسؤوليت عالمان ديني مي گويد:

«حال، اين نقطه ضعف مردم عوام است. با اين نقطه ضعف چه بايد كرد؟...بزرگترين رسالت و وظيفه علما مبارزه با نقاط ضعف اجتماع است. اين است كه پيغمبر اكرم فرمود: «اذا ظهرت البدع في امتي فليظهر العالم علمه و الّا فعليه لعنة الله». [1] . آنجاكه بدعتها و دروغها ظاهر مي شود، آنجا كه چيزهايي ظاهر مي شود كه در دين نيست، مسائلي پيدا مي شود كه من نگفته ام، بر عهده دانايان است كه حقايق را بگويند و لو مردم خوششان نمي آيد. آن كسي كه كتمان مي كند، لعنت خدا بر او باد...وظيفه علما در دوره ختم نبوت مبارزه با تحريف است و خوشبختانه ابزار اين كار هم در دست است.» [2] .

نكته حائز اهميت در اينجا اين است كه فهم منطق حسيني داراي مراتب مختلف است. اولين مرتبه آن تعلق احساسي و عاطفي است كه براي عامه مردم بسيار مفيد است و بايد هم در بين مردم وجود داشته باشد و اصل طراحي اين مرحله در پاسداشت نهضت حسيني بسيار ماهرانه و از روي حكمت بوده است اما قطعاً زماني اين عواطف و احساسات، مفيد فائده خواهد بود كه در طريقِ عقلانيتِ نهفته در نهضت عاشورا قرار گيرد و به پل ترقي براي دست يابي به فهم مراتب بالاتر اين واقعه تبديل شود و الّا اگر در همين سطح باقي بماند مخرب خواهد بود. بر علما است كه اين معارف را از سطح عوامانه فراتر برده و با موانع احتمالي مبارزه كنند. عالمان برجسته اي نيز بوده اند كه حقاً در تحريف زدايي از ساحت عاشورا تلاش كرده اند. در دهه هاي اخير مبارزه و مجاهده عملي حضرت امام خميني مثال زدني است. ايشان با تأسي از سرور و سالار كربلا عملاً ثابت كرد كه مي توان در تمامي گستره تاريخ نداي «كل يوم عاشورا و كل ارض كربلا» را بلند كرد و به رهبر آزادگان جهان اقتدا كرد. شهيد بزرگوار مطهري نيز در مواجهه فكري با پديده تحريف عالمانه و دلسوزانه به وظيفه خود عمل كرده است. حال وظيفه ديگر عالمان است كه در مقابل بدعت ها قد علم كنند و با آن به قدر مقدور مبارزه نمايند اگر مردم و علما وظيفه فردي دارند كه دراين زمينه نهي از منكر كنند، مسئوليت نظام اسلامي به عنوان پاسدار ايمان و اعتقادات صحيح و دست آوردهاي اسلام ناب محمدي، بيشتر است چرا كه امكانات تبليغي نظام اسلامي در اين زمينه گسترده است، رسانه هاي نظام در اين زمينه مسئوليت مضاعفي دارند و بايد در اين مسير به كار گرفته شوند. با اين حال اگر به هر دليل امكانات نظام اسلامي در بدعت زدايي از تفسير و تبيين قيام پاك عاشورا به كار گرفته نشود لااقل نبايد اجازه داد ابزار دامن زدن به اين امور شود.

و اين مسؤوليتي نيست كه ساده بتوان از آن گذشت و با «اما» و «اگر» ناديده گرفت.


پاورقي

[1] اصول کافي، ج 1، ص 54.

[2] مجموعه آثار، همان، ص 131.