عبرت آموزي در روايات
در روايات ما نيز تأكيد فراواني بر عبرت آموزي از حوادث تاريخي شده است.
حضرت امام علي (ع) در روايتي كوتاه مي فرمايد:
(الاعتبارُ يُثْمِرُ العِصمَةَ) [1] .
ميوه عبرت آموزي از حوادث مصونيت از خطاها و لغزش هاست.
و در روايت ديگر فرمود:
(من كثر اعتباره قل عثاره) [2] .
آن كس كه بيشتر عبرت بياموزد، لغزشش كم خواهد شد.
در روايت ديگر از حضرت مي خوانيم:
(الاعتبار يقود الي الرشاد) [3] .
عبرت آموزي آدمي را به راه رشد و صلاح مي كشاند.
علي (ع) در وصيتي به امام حسن (ع) فرمود:
(استدلّ علي ما لم يكن بما قد كان فانّ الاُمور أشباه) [4] .
حوادث آينده را در پرتو حوادث گذشته بررسي كن كه حوادث همانند يكديگر است.
و در سخني خطاب به همه امت مي فرمايد:
(اَنَّ لكم في القُرونِ السّالِفَةِ لَعِبْرَةٌ)
يعني امت هاي گذشته بايد مايه عبرت شما باشند. [5] .
در حديثي حضرت امام صادق (ع) فرمود:
(كان أكثر عبادة أبي ذرّ التفكّر و الاعتبار) [6] .
در ايـن روايـت حـضـرت (عبرت آموزي) را عبادتي معرفي كرده است كه اكثر عبادت بنده صالح حضرت حقّ ابوذر را تشكيل مي داده است.
و جان سخن آن كه پيامبر بزرگ اسلام (ص) فرمود:
(أغـفـل النـاس مـن لم يـتـّعـظ بـتـغـيـّر الدنـيـا مـن حـال الي حال) [7] .
غافل ترين مردم آن كسي است كه از دگرگوني حوادث دنيا پند نياموزد.
پاورقي
[1] فهرست غرر، ص 229.
[2] فهرست غرر، ص 231.
[3] فهرست غرر، ص 229.
[4] نهج البلاغه، نامه / 31.
[5] نهج البلاغه، خطبه 182.
[6] بحارالانوار، ج 71، ص 324.
[7] همان.