عـزت چـه بـه عـنـوان خـصـلت فـردي يـا روحـيـه جـمـعـي بـه مـعـنـاي مـقـهـور عوامل بيروني نشدن، شكست ناپذيري، صلابت نفس، كرامت و والايي روح انساني و حفظ شـخـصـيـت است. به زمين سفت و سخت و نفوذ ناپذير، (عُزاز) گفته مي شود. آنان كه از عـزّت بـرخـوردارنـد، تـن بـه پـسـتـي و دنائت نمي دهند، كارهاي زشت و حقير نمي كنند و براي حفظ كرامت خود و دودمان خويش گاهي جان مي بازند. ذلت نيز به معناي زبوني، خواري و مقهور عوامل بيروني شدن است.

سـتم پذيري و تحمل سلطه باطل و سكوت در برابر تعدي و زير بار منّت دونان رفتن و تـسـليـم فـرومـايـگـان شـدن و اطـاعـت از كـافـران و فاجران، همه و همه از ذلّت نفس و زبوني و حقارت روح سرچشمه مي گيرد. [1] .

خداوند عزيز است و عزّت را براي خود و پيامبر و صاحبان ايمان قرار داده است.

در احاديث متعدّد، از ذلّت و خواري نكوهش شده و به يك مسلمان و مؤمن حق نداده اند كه خود را به پستي و فرومايگي و ذلّت بيفكند. به فرموده امام صادق (عليه السلام):

(اِنَّ اللّهَ فَوَّضَ اِلَي المُؤمِنِ اَمْرَهُ كُلَّهُ وَ لَمْ يُفَوِّضْ اِلَيهِ اَن يَكُونَ ذَليلا). [2] .

خـداونـد هـمـه كـارهـاي مـؤمـن را بـه خـودش واگـذاشـتـه ولي ايـنـكـه ذليل باشد را به او واگذار نكرده.