حادثه عاشورا در افشاي چهره نفاق نقش به سزايي را ايفا كرد، امام حسين (ع) با آگاهي كـامـل از وجـود نـفـاق در بـدنه نظام و خطر انحراف اسلام توسط منافقان و مدعيان دروغين حمايت از اسلام و سيره جدش، قيام خويش را آغاز كرد.

رخداد تاريخي عاشورا بزرگ ترين افشا كننده ماهيت اصلي جريان نفاق بود كه گستره و عـمـق و كـيـفـيـت وقـوع آن تـوانـسـت اسـاس حـكـومـت نـفـاق را متنزل كند و بنياد آن را نابود سازد.

گاهي جامعه اي و نظامي آن قدر از مبداء اصلي خود منحرف مي شود و ماهيت آن با خرافات و بـدعـت ها آميخته مي گردد كه با سخنراني و خطابه و فرياد نمي توان آن جامعه خفته را بيدار كرد. تنها با يك قيام خونين مي توان افكار خفته مردم را بيدار نمود.

امـام حـسـين (ع) راهي براي بيعت با يزيد نداشت و لذا در صدد برآمد تا افكار عمومي را روشـن كـند يا مردم متوجه شده با او همراهي مي كنند و حكومت طاغوت از بين مي رود يا به تـكـليـف خود يعني جهاد و مبارزه با حكومت فاسد بني اميه بر مي خيزد و تكليفش را انجام مي دهد. لذا در مسير حركت خود در هر مقطعي به افشاي ماهيت حكومت پرداخت و به نقاط ضعف مـردم اشـاره كـرد. از حـساس ترين فرازهاي كلام امام حسين (ع) در آخرين لحظات زندگي بـه مـردمـي كـه اكـثـراً از مـنـطـقـه جـغـرافـيـايـي عـراق بـودنـد خطاب مي كند (يا شيعه آل ابـي سـفـيـان) يـعني مردمي كه دهها سال بعد از ابوسفيان زندگي مي كنند و محدوده زندگي آنها با محدوده زندگي ابوسفيان فاصله دارد؛ باتوجه به اين كه بر محوريت جـريـانـي كـه ابـوسـفيان پايه گذار آن بوده حركت مي كنند. نه جزء مؤمنان هستند و نه جـزء امـت پـيـامـبـر(ص) بـه شـمار مي آيند و نه از پيروان علي (ع) هستند بلكه شيعه و پـيـرو ابـوسـفـيـان مـي بـاشـند و زينب كبري (س) هم يكي از افشاگران جريان نفاق در حساس ترين شرايط در برابر نسل سوم شجره خبيثه اموي براي روشن شدن اذهان جامعه بـا خـطـاب به يزيد با بيان شجره نامه او جمله (يابن الطلقاء) را به كار مي برد و با يك جمله تبار جريان فاسد نفاق را معرفي مي كند.