بازگشت

اصالة الاباحه


امروزه نقطه عزيمت فقيهان شيعه، همين اصل اباحه است كه مستند به عقل و نقل است. مضمون اين اصل، آن است كه هر كاري مجاز و حلال است، مگر آن كه دليلي برخلاف آن به دست آيد. در اين ميان ظاهراً تنها اخباريان راه خلاف رفته و به اصالة الحظر قائل بوده اند. [1] مستند شرعي اصل اباحه رواياتي است كه از معصومان نقل شده است، مانند گفته امام صادق عليه السلام: «كلّ شي ء مطلق حتّي يرد فيه نهي» [2] و: «كلّ شي ء هو لك حلال، حتّي تعلم أنّه حرام بعينه فتدعه من قبل نفسك». [3] .

موافقان قمه زني نيز به استناد اين اصل، حكم به جواز آن داده اند. براي مثال، عبد الحسين عاملي در كتاب سيماء الصلحاء به همين اصل استناد مي كرد و مي گفت كه اين كار در اصل مباح است و بر اثر مسائل بيروني ممكن است مستحب و يا واجب گردد. [4] آقاي شيرازي نيز به اين اصل استدلال كرده و مي نويسد:

قمه زني بر امام حسين عليه السلام ذاتاً جايز و عرضاً مستحب است و در آن، فقيه متأمّل و متدبّري مناقشه نمي كند. [5] .

آقاي فحام نيز به استناد نبود دليلي بر حرمت خود زني، جواز قمه زني را نتيجه مي گيرد. [6] آقاي شيرازي پس از نقل حوادث و روايات تاريخي متعدّدي كه در جهت تأييد قمه زني آورده شده است، نُه دليل بر جواز آن مي آورد كه نخستين آنها همين اصل اباحه است. از نظر او در متون فقهي، دليلي بر حرمت زخم زدن به خود وجود ندارد و به همين دليل اصالة الاباحه در اين جا حاكم است. [7] .


پاورقي

[1] اصول الاستنباط، ص 174.

[2] من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 317.

[3] الکافي، ج 5، ص 313.

[4] ثورة التنزيه‏ص 33.

[5] الشعائر الحسينية، ص 109.

[6] أحسن الجزاء في إقامة العزاء علي سيّد الشهداء، ج 1، ص 275.

[7] الشعائر الحسينية، ص 126.