بازگشت

كتابهاي اصلاحي، استدلالي و انتقادي


برخي از اين گونه كتابها كه مباحثي درباره ي تحريفات عاشورا و در باب مداحي داشته اند پيش از اين (در فصل پنجم از بخش دوم كتاب) نام برده شدند؛ به قسمت پاياني متن مراجعه شود.

1- بررسي تاريخ عاشورا، متن سخنراني مرحوم دكتر محمد ابراهيم آيتي، با مقدمه ي علي اكبر غفاري، چاپ دوم، تهران، كتابخانه ي صدوق، 1347 ش، 268 صفحه، وزيري.

اين كتاب حاوي 17 سخنراني مستند و مستدلي است كه مرحوم آيتي در خصوص تاريخ عاشورا ايراد كرده اند كه آكنده از تحقيقات مفيد است.

2- گفتار عاشورا، جمعي از دانشمندان، تهران، 1346 ش.

اين كتاب كه چاپ هشتم آن را در 1360 ش و در 177 صفحه، وزيري شركت سهامي انتشار، منتشر كرده است شامل چند گفتار تاريخي تحليلي از آقايان مطهري، بهشتي، طالقاني و ابراهيم آيتي است.

3- درسي كه حسين بن علي به انسانها آموخت، شهيد عبد الكريم هاشمي نژاد، تهران، 1347 ش.

اين اثر آموزنده و راه گشا كه بارها تجديد چاپ شده از آن دسته آثاري است كه در موضوع خود موفق و سودمند است.

4- شهيد جاويد، نعمت الله صالحي نجف آبادي، چاپ پانزدهم، قم، 1369 ش، 471 صفحه، وزيري.

درباره ي اين كتاب قضاوتهاي ضد و نقيضي شده است. برخي را عقيده بر اين استوار است كه اين كتاب بسيار بيراهه رفته است و اگر نويسنده ي آن شهامتش را داشت، مي بايست نام آن را نه شهيد جاويد كه «شهيد جاهل» مي گذاشت و تنها با اين عنوان بود كه كتابش اسم بامسمايي داشت و برخي ديگر را نيز عقيده چنين است كه مي گويند: نويسنده ي آن طرحي نو در انداخته و كاري كارستان كرده است. به هر حال:



متاع كفر و دين، بي مشتري نيست

گروهي اين، گروهي آن پسندند



كتاب مورد بحث از همان ابتداي انتشار توسط برخي از دانشمندان معاصر شيعي، نقد و بررسي و گاهي نيز بسختي رد و طرد شد. علاوه بر نقد شهيد مطهري در حماسه ي حسيني (جلد سوم)، و نقد آيت الله صافي در كتاب شهيد آگاه كه بيشتر شهرت يافته اند، كتابها و مقالات زيادي در نقد و رد آن نوشته شده است كه بعضي نام برده مي شود:


الف - دفاع از حسين شهيد، محمد علي انصاري قمي، تهران، اسلاميه، 1350 ش، 508 - 120 صفحه.

ب - جواب او از كتاب او يا پاسخ شبهات شهيد جاويد، عبد الصاحب سيد محمد مهدي مرتضوي، قم، انتشارات علامه، 1350 ش، 287 صفحه وزيري.

ج - سالار شهيدان، سيد احمد فهري زنجاني، تهران، جهان، 1971 م، 401 ص.

د - پاسداران وحي، شهاب الدين اشراقي و محمد موحدي فاضل لنكراني، قم، 1351 ش.

ه - بررسي قسمتي از شهيد جاويد، رضا استادي، قم، چاپ پيروز، بي تا، 107 ص.

و - كتاب هفت ساله چرا صدا درآورد؟ شيخ علي پناه اشتهاردي، چاپ اول، چاپخانه ي مهر استوار، 1352 ش.

ز- مقصد الحسين، ابوالفضل زاهدي قمي، قم، چاپ پيروز، چاپ سوم، 1350 ش، 56 ص. [1] .

5- پيشواي شهيدان، سيد رضا صدر، تهران، 1362 ش و چاپ دوم، قم، انتشارات 22 بهمن، بي تا، 436 صفحه، رقعي.

6- بررسي و تحقيق پيرامون نهضت حسيني، سيد علي فرحي، چاپ اول، 1375 ش، تهران 7 دفتر نشر فرهنگ اسلامي، 536 صفحه، وزيري.

7- پس از پنجاه سال پژوهشي تازه پيرامون قيام حسين عليه السلام، سيد جعفر شهيدي، تهران، انتشارات امير كبير، 1358 ش، 219 صفحه، رقعي.

اين اثر ماندگار جاي خود را در ميان قشر آگاه جامعه به خوبي باز كرده و مورد استقبال واقع شده است. كتاب، قيام عاشورا را از نظر تاريخي، ريشه يابي كرده و به صورت تحليلي آن را پي گرفته است. بارها و بيشتر با نام قيام حسين عليه السلام تجديد چاپ شده است.

كتاب پر بار ديگري هم از اين نويسنده ي فرهيخته و متخصص، به نام زندگاني علي بن الحسين عليه السلام انتشار يافته كه به نوعي مي تواند متمم و تكميل كننده ي كتاب قيام حسين عليه السلام به حساب آيد.

8- قيام جاودانه، محمد رضا حكيمي، چاپ اول، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، 1373 ش، 231 صفحه، رقعي.

اين اثر پويا را يكي از مصلحان معاصر و درد آشنا با قلمي بس باصلابت و صميمي نوشته است.


نويسنده كه خود از ديرباز توجه خاصي نسبت به عاشورا و مراسم حسيني داشته است و از محققان و پژوهشگران مبارز و زمان شناس شمرده مي شود، در اين اثر نيز مانند آثار پر بار ديگرش از ديدگاه اصلاحي و انتقادي به عاشورا پژوهي و پيامدهاي عاشوراي بزرگ حسيني نگريسته است.


پاورقي

[1] و دهها نقد و رد ديگري که اينجا مجال ذکر همه‏ي آنها نيست و انصاف را که کتاب شهيد جاويد مطرحترين اثر در عاشورا پژوهشي بوده و بازنگري و بازخواني عاشورا را پي نهاده است.