بازگشت

مجموعه هاي گرد آوري شده از سخنان امام حسين


1- بلاغة الحسين عليه السلام، سيد مصطفي آل اعتماد، ترجمه به فارسي از: علي كاظمي، چاپ دوم، محرم 1406، قم، مؤسسه ي مطبوعاتي اسماعيليان، 345 صفحه، رقعي.

اين كتاب به سبك و ترتيب نهج البلاغه و در سه بخش شامل خطبه ها و نامه ها و كلمات قصار امام حسين عليه السلام است.

2- خطب الامام الحسين علي طريق الشهادة، لبيب بيضون، دمشق، سوريه، 1974 م، 410 ص، اين مجموعه تنها شامل خطبه هايي است كه امام شهيدان عليه السلام در راه كربلا و در قيام عاشورا ايراد فرموده اند.

3- ادب الحسين و حماسته، از نويسنده اي نامعلوم، مؤسسه ي نشر اسلامي وابسته به جامعه ي مدرسين قم، چاپ دوم، بي تا.

اين كتاب توسط آقاي احمد صابري همداني و با اضافات زيادي از ايشان به دست چاپ سپرده شده است كه اشعار ساختگي و جعلي فراواني در آن ديده مي شود كه به امام حسين عليه السلام بسته شده است.

4- ديوان الامام الحسين بن علي، جمع و تنظيم و شرح از: محمد عبد الرحيم، بيروت، 1412 ق، اگر نگويم همه، بي گمان بيشتر اشعار اين ديوان از امام حسين عليه السلام نيست.

5- منطق الحسين عليه السلام، ابوالفضل زاهدي، كتابفروشي صحفي، قم، چاپ اول، 1348 ش، 256 صفحه.

6- الوثائق الرسميه لثورة الامام الحسين عليه السلام، عبد الكريم الحسيني القزويني،


مكتبة الشهيد الصدر، قم، چاپ اول، 1404 ق، 264 ص.

7- كلمة الامام الحسين عليه السلام، سيد حسن شيرازي، دار العلوم، بيروت، چاپ دوم، 1421 ق، 356 صفحه، وزيري.

8- راه راستگاري يا سخنان حسين عليه السلام، ابوالقاسم حالت، تهران، شركت سهامي چاپ، 1350 ش، متن و ترجمه به فارسي به صورت نثر و نظم در قالب رباعيات و نيز ترجمه به انگليسي را در بردارد و به نام كلمات قصار حسين بن علي عليه السلام نيز سال 1362 ش و در 164 صفحه چاپ شده است.

9- سخنان حسين بن علي عليه السلام از مدينه تا كربلا، محمد صادق نجمي، قم، دفتر انتشارات اسلامي، 1363 ش، 336 صفحه.

10- سخنان حسين بن علي عليه السلام، مهدي سهيلي، چاپ اول، 1335 ش، 145 صفحه، چاپ چهارم 1977 م، 204 ص. ترجمه به فارسي همراه با متن.

11- سخنان حضرت سيدالشهداء عليه السلام، شمس الدين رشديه، تهران، بي تا، 113 ص.

12- سخنان سيدالشهداء عليه السلام، جواد فاضل، تهران.

در اين كتاب بخشي از سخنان امام حسين عليه السلام با نثري شيوا و قلمي فاخر، آورده شده است.

13- شعله هاي آتش يا پاره اي از سخنان امام حسين عليه السلام و يارانش، حسن شمس گيلاني، مشعل آزادي، تهران، چاپ اول، 1353 ش، 154 ص.

14- الصحيفة الحسينيه، محمد حسين شهرستاني، چاپ تهران: 1306 ق، 360 صفحه؛ چاپ بمبئي: 192 صفحه، سنگي؛ چاپ تهران، اشرفي؛ 1354 ش، 264 صفحه. اين اثر را مهدي غضنفري به فارسي ترجمه و چاپ كرده است. اين اثر حاوي دعاهايي است كه از امام حسين عليه السلام روايت شده است.

15- صحيفة الحسين عليه السلام، جواد قيومي، چاپ اول، قم، انتشارات اسلامي وابسته به جامعه ي مدرسين قم، 1374 ش. مانند اثر پيشين است.

16- نهج الشهادة، ترجمه و نگارش از احمد فرزانه، تنقيح و اسناد از مرتضي رضوي، چاپ اول، قم، مؤسسه ي نشر فرهنگ اهل بيت عليهم السلام، محرم 504، 1403 صفحه وزيري. به سبك و سياق نهج البلاغه و شامل خطبه ها و نامه ها و دعاها و كلمات قصار امام حسين عليه السلام است.

17- كلمات امام حسين عليه السلام، علي كاظمي، قم، 1355 ش.

18- موسوعة كلمات الامام الحسين عليه السلام، گروه حديث پژوهشكده ي باقر العلوم، قم، وابسته


به سازمان تبليغات اسلامي، دار المعروف (نشر معروف) چاپ اول، شعبان 878، 1415 صفحه، وزيري.

جامعترين مجموعه اي است كه تاكنون از سخنان امام حسين عليه السلام گرد آوري و چاپ شده است و مورد توجه پژوهشگران بوده و در عرض يك سال سه بار تجديد چاپ شده است. موسوعة كلمات الامام حسين عليه السلام حاوي 996 حديث و 149 قطعه شعر منقول از سيدالشهدا عليه السلام است. اين مجموعه ي گرانبار در دو جزء و يك مجلد گرد آوري شده است. جزء اول سخنان و اشعاري را در برمي گيرد كه به ترتيب تاريخ صدور، در چهار بخش فصل بندي شده است:

فصل اول: سخنان امام حسين عليه السلام در زمان پيامبر صلي الله عليه و آله.

فصل دوم: سخنان آن حضرت در عصر امام علي عليه السلام.

فصل سوم: سخنان و اشعار حضرتش در روزگار امام حسن عليه السلام.

فصل چهارم: سخنان و اشعار ايشان در دوران امامت خويش تا زمان شهادت.

و اما در بخش دوم، سخنان و اشعار آن حضرت بر حسب موضوع گرد آوري شده و شامل سخناني مي شود كه زمان صدور آنها معلوم نشده و اين قسمت در پنج فصل، مرتب شده است:

اصول عقايد؛ احكام فقهي و عملي (از طهارت تا ديات)؛ اخلاق و آداب معاشرت؛ دعاهاي منقول از آن حضرت و شعرها، كه براساس الفباي قافيه ها ترتيب يافته است.

در اين اثر ماندگار و پربار، كاستيها و تسامحات چندي ديده مي شود كه مهمتر از همه دو مسئله ي زير است:

1- پديد آورندگان بزرگوار اين دائرة المعارف روايي، به منابع دست اول و دوم بسنده نكرده اند و در موارد زيادي از كتابهاي دست چندم و حتي گاهگاهي از كتابهاي غير مستندي چون اسرار الشهاده ي فاضل دربندي و معالي السبطين حائري و... نيز سود جسته اند كه مستند بودن آن را زير سؤال مي برد و به اين طريق بسياري از تحريفات عاشورا را در خود جاي مي دهد.

2- لزوم فهرستهاي فني و كليدي در اين گونه آثار اجتناب ناپذير است؛ اما اين كتاب قطور تنها فهرست مجملي از موضوعات را در بردارد و از ديگر فهرستهاي ضروري خبري نيست و اين درست به اين مي ماند كه گنجينه اي بدون كليد در دست باشد.

ناگفته نماند كه پس از چاپ سوم كتاب، با وجود اينكه بزودي ناياب شده بود و چنين مي نمود كه چاپ چهارم آن نيز روانه ي بازار خواهد شد، ولي گرد آورندگان كوشاي آن ضروري ديدند كه ضمن تكميل اثر (اضافه كردن روايتهايي كه پس از انتشار كتاب از منابع استخراج شده بود)


درباره ي تحريفات آن نيز باز بيني كنند.

و گفتني است كه معجم الفاظ و فهرستهاي راهنما و ترجمه ي فارسي اين دايرة المعارف، هر كدام جداگانه در دست تهيه است كه ان شاء الله به زودي چاپ خواهد شد.

19- مسندي الامام الشهيد ابي عبدالله الحسين بن علي عليه السلام، جمع و ترتيب از: عزيز الله عطاردي، چاپ اول، 1376 ش، خراسان، انتشارات عطارد، در سه مجلد: ج اول در 531 صفحه؛ ج 2 در 571 صفحه و ج 3 در 504 صفحه، در مجموع 1606 صفحه، وزيري و در سه فصل به ترتيب:

1- درباره ي زندگاني امام حسين عليه السلام و مناقب و فضايل حضرتش و در مورد وقايعي كه در مبارزه با معاويه و يزيد داشت كه شامل گزارش شهادت امام عليه السلام و اولاد و اصحابش نيز مي شود.

2- حاوي احاديث و اخباري كه از آن حضرت درباره ي توحيد، امامت، احكام، آداب و اخلاق روايت شده است.

3- معجم راوياني كه از امام حسين عليه السلام به طريق متصل يا مرسل روايت كرده اند، همراه با مختصر گزارش از شأن و مقام هر يك از راويان و سخناني كه در حق هر كدام از آنها، اعم از مدح و قدح گفته شده است.

اين اثر پر حجم نيز از فهرستهاي راهنما و ضروري، محروم است و اين، كار را در مراجعه براي پژوهشگران سخت مي كند. امتيازي كه اين اثر نسبت به موسوعه (كتاب پيشين) مي تواند داشته باشد استفاده نكردن مؤلف آن از منابع دست چندم است، مگر در مواردي كه از بحارالانوار و... نقل مي كند كه در مقايسه با موسوعه بسيار اندك است. در عين حال اين اثر برخلاف موسوعه كه براي هر حديثي چندين سند و مدرك مي آورد تنها به يك مدرك در هر روايتي بسنده كرده است و اين باعث ضعف استناد شده است و مؤلف محترم براي جبران اين ضعف گاهي يك حديث بسيار قريب المضمون را چندين بار از اول تا آخر از منابع مختلف نقل مي كند و اين اشكال ديگري را به دنبال دارد كه تكرار مكررات است، كه در اين اثر ماندني بسيار به چشم مي خورد؛ شايد هم مسند بودن كتاب همين را اقتضا كرده و چاره اي جز اين نبوده است. چرا كه سبك و سياق بيشتر ارباب مسانيد در گذشته نيز چنين بوده است.