خواص هم مثل عوام در فاجعه ي كربلا، بي تقصير نبودند. بعضي با تنها گذاشتن امام حسين عليه السلام و برخي با سكوت مرگبار خويش، درباره ي امام حسين عليه السلام، بر اسلام و مسلمانان، ستم كردند. بعضي چون ربيع بن خيثم (خواجه ربيع معروف) حتي پس از وقوع فاجعه ي كربلا كه همه را به سختي تكان داد، لام از كام برنداشتند و براي اعتراض خشك هم، لب تر نكردند و براي هميشه صوم سكوت گرفتند! [1] .

حتي بسيار بعيد است كه تاريخ بتواند شخصيتهاي بزرگي چون ابن عباس [2] و ابوالاسود دوئلي را ببخشايد. ابوالاسود خود و همه ي مسلمانان را در قتل امام حسين عليه السلام مقصر مي ديد و هر گاه كه از فاجعه ي عاشورا ياد مي شد، آيه ي 23 از سوره ي اعراف را قرائت مي كرد:

ربنا ظلمنا انفسنا و ان لم تغفرلنا و ترحمنا لنكونن من الخاسرين [3] .

بار پروردگارا، ما بر خود ستم كرديم. اگر تو ما را نبخشي و بر ما رحم نكني، بي گمان از زيانكاران خواهيم بود.

ابوالاسود دوئلي در توبيخ و ملامت امت كه خود نيز يكي از آنها بود، چنين مي سرود:




أترجوا امة قتلت حسينا

شفاعة جده يوم الحساب [4] .



فقد قدموا عليه بحكم جور

فخالف حكمهم حكم الكتاب



ستلقي يا يزيد غدا عذابا

من الرحمن يا لك من عذاب [5] .



- امتي كه حسين را كشت، چگونه مي تواند به شفاعت جدش (رسول خدا صلي الله عليه و آله) در روز قيامت اميدي داشته باشد.

- به حكم جور و جفا به آن حضرت يورش آوردند و دستورشان با دستور و فرمان خدا مخالفت كرد.

- اي يزيد، فردايي نزديك، عذابي از جانب خدا به تو خواهد رسيد، آن هم چه عذابي!

ابوالاسود اشعار ديگري نيز در همين معني دارد كه مجال نقل آنها نيست. [6] .