قبل از آن كه به بعد عرفاني نهضت عاشورا بپردازيم، لازم مي نمايد اشاره اي به بعضي از جلوه هاي معنوي امام (قبل از حادثه ي عاشورا) داشته باشيم تا با ديدن اين جرقه هاي معنوي چشمهايمان به تماشاي انفجار عاشورا عادت نمايد زيرا اين مرد عظيم آن نور و حرارتي را كه در طول عمر خود ذخيره كرده بود، روز عاشورا در آن جلوه گاه معنويات، ظاهر و چشمها را خيره ساخت.

حسين بن علي عليه السلام بر خلاف پندار صوفيان و عارفان كاذب، از اول با عبادت و اطاعت مأنوس بود و در مقام عبادت بسيار خاضع و خاشع بود و هميشه از روز رستاخيز با نگراني و ترس ياد مي كرد آنجا كه به او مي گويند: اي فرزند رسول خدا چگونه صبح كردي؟ در پاسخ مي فرمايد:

«اصبحت ولي رب فوقي و النار امامي و الموت يطلبني و الحساب محدق بي و أنا مرتهن بعملي لا أجد ما احب و لا ادفع ما اكره و الأمور بيد غيري فان شاء عذبني و ان شاء عفا عني فاي فقير


افقر مني». [1] .

«روزگار را مي گذرانم در حالي كه پروردگارم ناظر بر اعمال من و آتش دوزخ در پيش است و مرگ در تعقيب من است و نامه ي اعمال من مانند طوق بر گردنم باشد و من در گرو اعمال خود مي باشم به دلخواه خود راهي ندارم و از آنچه بدم مي آيد، قادر بر دفع آن نيستم و كارها در دست ديگري است اگر بخواهد عذابم مي كند و اگر بخواهد مرا عفو مي كند، پس كدام فقير از من فقيرتر است»؟.