مؤلّف در تشريح ريشه هاي تاريخي كربلا يكي از مصاديق تبيين هاي روايي را ارائه داده است. مؤلّف همانند بسياري از تبيين هاي ديگر در كنار استفاده از تبيينِ عقلاني تاريخي، در تشريح ريشه هاي تاريخي كربلا از تبيين روايي نيز مدد مي گيرد. (بخش دوم، فصل اول)

توجه به عنصر هدف و آرمان در حركت امام حسين(ع) با توجه به نوع تحليل مؤلّف از حادثه ي عاشورا، به نظريه ي اصلاح برمي گردد. از نگاه ايشان حركت امام در اصل يك حركت اصلاحي بود، آن هم با توجه به اصل امر به معروف و نهي از منكر، امتناع از بيعت و حركت از مدينه به مكّه و عدم اقدام عملي در مكّه و حركت به سمت كربلا و حتي عكس العمل مثبت نسبت به عامل دوّم (دعوت كوفيان)؛ هم اين عوامل و حركت امام در اين سير تاريخي را از ديدگاه نظريه ي اصلاح مي بيند و هم اقدامات امام را اصلاحي تلقّي مي كند. فعاليت امام، اصلاح تفكر سياسي مردم و هنجار بخشيدن به عمل و رفتار سياسي امّت بود. امام سعي در ايجاد تغييرات بنيادين و تدريجي در ساختار حكومت و قدرت حاكم داشت ؛ زيرا با توجه به مستندات و شواهد تاريخي امكان تحوّل سريع داخلي و تغييرات دفعي به صورت يك انقلاب امكان نداشت. توجه مؤلّف با توجه به عنصر امر به معروف و نهي از منكر و فرموده ي امام درباره ي مفهوم اصلاح، نظريه ي اصلاح را تقويت مي كند. البته چنان كه ذكر شد، نظريه ي اصلاح با نظريه ي دفاع، و انگيزه هاي دفاعي با انگيزه هاي اصلاحي ممكن است اجتماع كنند. [1] .