بازگشت

پيام انتقام


قرآن مجيد مي فرمايد:

فانتقمنا منهم فانظر كيف كان عاقبة المكذبين. [1] .

«ما از آنان (تكذيب كنندگان انبيا) انتقام گرفتيم، پس ‍ ببين چگونه است عاقبت كار تكذيب كنندگان».

گرچه اين آيه شريفه درباره امتهاي پيشين گذشته است كه پيامبران خود را بر اساس افكار باطل و به تبعيت از نياكان خويش تكذيب نموده اند، ولي يكي از مصاديق بارز كساني كه رهبران و پيشوايان خود را تكذيب نموده و با آنان به مبارزه برخاسته اند و قبل از آخرت در اين دنيا شمشير انتقام الهي بر سر آنان فرود آمده و قبل از مرگ، قانون مجازات آنان را فراگرفته است، بني اميه و پيروان آنان مخصوصا مردم كوفه بودند. تاريخ از اين نظر غني و گوياست و نكات حساس و تكان دهنده اي را از سرنوشت آنان براي آيندگان حفظ كرده است.

ولي آنچه در اينجا مورد نظر است، پيش بينهاي صريح قاطع و پيامهاي كوتاه شعار گونه حسين بن علي عليه السلام در مورد انتقامها و مجازاتها دنيوي است؛ كه آن حضرت در مقاطع مختلف به صراحت بيان نموده تا بلكه بتواند از اين راه آنان را از عذابي به چنين جنايت هولناكي باز داشته و از بروز سرنوشتي شوم در دنيا و عذابي دردناك در آخرت، جلوگيري نمايد.

1 / 17 - و الله! لا يدعوني حتي يستخرجوا هذه العلقة من جوفي، فاذا فعلوا ذلك سلط عليهم من يذلهم حتي يكونوا اذل من فرام المراة. [2] .

«به خدا سوگند! بني اميه از من دست بر نمي دارد تا خون مرا بريزند و چون جنايت را مرتكب شوند خداوند كساني را بر آنان مسلط مي كند تا ايشان را به ذلت بكشاند ذلتي بدتر از كهنه پاره زنان».

امام عليه السلام اين جمله را در پاسخ «ابن عباس» فرمود، آنگاه كه از عراق آن حضرت درخواست نمود تا در شهر مكه اقامت نموده، پس از قيام مردم عراق و بيرون راندن حكام و فرمانداران بني اميه از شهرهايشان، به سوي حركت نمايد.

2 / 17 - ان هولاء اخافوني و هذه كتب اهل الكوفة و هم قاتلي، فاذا فعلوا ذلك و لم يدعوا لله محرما الا بعث انتهكوه بعث الله اليهم من يقتلهم حتي يكونوا اذل من فرام الامة. [3] .

اينان (بني اميه) مرا تهديد نمودند، اهل كوفه هم به وسيله اين نامه ها از من دعوت كردند و قاتل من هم خودشان خواهند بود و چون اين گناه بزرگ را مرتكب شده و احترام الهي را در هم شكستند، خداوند كسي را بر آنان مسلط خواهد نمود كه به كشتار آنان بپردازد به طوري كه ذليل تر از كهنه پاره كنيزان گردند».

امام عليه السلام اين جمله را كه مشابه جمله گذشته است، در پاسخ شخصي فرمود كه در مسير كوفه با آن حضرت مواجه گرديد، زيرا او سؤال نمود يابن رسول خدا! چه انگيزه اي موجب گرديد كه شما از مدينه و حرم جد خود خارج شده و به اين بيابان بي و آب و علف روي آورديد؟!

3 / 17 - انهم لن يدعوني حتي يستخرجوا هذه العلقة من جوفي، فاذا فعلوا ذلك سلط الله عليهم من يذلهم حتي يكونوا اذل فرق الامم. [4] .

«آنان دست از من بر نمي دارند تا خون مرا بريزند و چون اين جنايت را مرتكب شوند، خداوند كسي را بر ايشان مسلط گرداند كه آنان را ذليلترين ملتها سازد».

اين جمله را امام عليه السلام در منزل «بطن عقبه» و در پاسخ «عمروبن لوذان» فرمود آنگاه كه او هم از سفر منصرف شده و به مدينه مراجعت نمايد.

4 / 17 - وايم الله! ليقتلوني فيلبسهم الله ذلا شاملا و سيفا قاطعا و يسلط عليهم من يذلهم حتي يكونوا اذل من قوم سباء، اذ ملكتهم امراة فحكمت في اموالهم و دمائهم. [5] .

به خدا سوگند! مسلما آنان مرا خواهند كشت و خدا به ذلت فراگير و شمشير بران مبتلايشان ساخته و كسي را بر آنان مسلط خواهد نمود كه آنان را به ذلت كشانيده از قوم سبا كه زني بر ايشان مسلط شد و به دلخواه خويش در مال و جانشان حكمراني نمود، ذليل تر گرداند».

اين جمله را امام عليه السلام در منزل «رهيمه» در پاسخ «ابوهرم» ايراد فرمود.

5 / 17 -



لعنتم و اخزيتم بما قد جنيتم

فسوف تلاقوا حرنار توقد. [6] .



«شما (مردم كوفه) در اثر جنايتي كه مرتكب شديد، مورد لعنت و غضب خدا قرار گرفتيد و به زودي آتشي سوزان را در خواهيد يافت».

اين بيت، يكي از چهار بيت شعري است كه حسين بن علي عليه السلام در بالين حضرت ابوالفضل به عنوان ندبه و مرثيه برادرش ‍ و نكوهش از اقدام و جنايت مردم كوفه و خطاب به آنان ايراد فرموده است.


پاورقي

[1] زخرف / 25.

[2] مقتل مقرم / 168. طبري 6 / 217 و کامل ابن اثير 3 / 276.

[3] مقتل مقرم / 168. طبري 6 / 217 و کامل ابن اثير 3 / 276.

[4] مقتل مقرم / 181 و ارشاد مفيد / 223.

[5] مقتل مقرم / 185. مقتل خوارزمي 1 / 266 و لهوف 62.

[6] مناقب 4 / 108.