بازگشت

علت بيعت نكردن امام چه بود


علل بيعت نكردن امام چه بود و آيا غير از بيعت راهي جز شهادت وجود نداشت؟

پاسخ:

همانطوري كه مي دانيد يزيد به والي مدينه دستور داد كه از حسين بن علي عليه السلام و عبدالله بن عمر و عبدالله بن زبير بيعت بگيرد و اگر بيعت نكردند، آنان را بكشد.

امام در مقابل اين پيشنهاد سه راه بيشتر نداشت:

1 - بيعت كند و تسليم شود، كه اعوان و انصار امويها، مثل مروان چنين پيشنهاد مي كردند.

2 - نه بيعت كند و نه مبارزه كند؛ بلكه به دره يا كوه پناهنده شود. كه اين پيشنهاد افرادي مانند محمد بن حنفيه و ابن عباس بود.

3 - تا سر حد شهادت ايستادگي كند، راهي كه خود امام حسين عليه السلام انتخاب نمود.

حال اگر امام بيعت مي كرد، اولا معنايش اين بود كه آن حضرت دين خود را به دنياي يزيد بفروشد و كاري به مسلمين نداشته باشد؛ كه براي شخصيتي همچون امام حسين عليه السلام اين كار ممكن نبود. ثانيا آثار و لوازم اين بيعت دامن خود امام را هم مي گرفت. اولين اثر آن مي توانست امضاي سب و لعن علي بن ابيطالب عليه السلام بوده باشد، كه امام بطور


قطع راضي به اينكار نبود. ثالثا بيعت با يزيد به معناي امضاي حكومت يزيد كه ملازم با نابودي اسلام بود. امام حاضر بود كشته شود، ولي بيعت نكند چون خطر بيعت متوجه ي اسلام بود، نه شخص او. رابعا بيعت امام بهترين و بزرگترين كمك به شخصي چون يزيد بود و پر واضح است كه خداوند از اين كار نهي فرموده است: «و لا تعاونوا علي الاثم و العدوان» [1] يعني در گناه و تجاوز به حدود الهي، مددكار يكديگر نباشيد.

اما راه دوم كه امام حسين عليه السلام هيچ عكس العملي از خود نشان ندهد، امر محالي بود. چون او امام بود و موضوع تنها جنبه ي منفي نداشت كه بيعت نكند، بلكه او يك تكليف مثبت براي خود قائل بود. روح بلند حسيني كجا و فرار به دشت و كوه كجا؟ آن حضرت حاضر نشد وقتي از مدينه به سوي مكه حركت مي كرد، از بيراهه برود، چه رسد به اينكه بخواهد از ترس كشته شدن پناهنده شود.

راه سوم كه ايستادگي تا مرز شهادت بود، راهي بود كه خود امام انتخاب نمود و ادامه داد و به خواسته اي هم كه مي خواست، دستيافت. [2] .



پاورقي

[1] مائده / 2.

[2] حماسه‏ي حسيني ج 3، ص 35.