بازگشت

قيام توابين


وقتي امام حسين عليه السلام به شهادت رسيدند، شيعيان كوفه با يكديگر ملاقات كرده، اظهار ندامت و پشيماني نمودند و دريافتند كه خطاي بزرگي را مرتكب شده اند؛ زيرا حسين بن علي عليه السلام را به شهر و ديارشان دعوت كردند، ولي او را اجابت نكرده و ياري ننمودند، تا اينكه به شهادت رسيد. دانستند كه اين گناه بخشيده نخواهد شد و اين لكه ي ننگ از دامان آنان شسته نمي شود، مگر با كشته شدن كشندگان آن حضرت، كه آنها را كيفر داده و به قتل برسانند هر چند در اين راه كشته شوند.

در كوفه پنج نفر بودند كه از بزرگان شيعه محسوب مي شدند. سليمان به صرد خزاعي، مسيب بن نجبه ي فرازي، عبدالله بن سعد بن نفيل ازدي، عبدالله بن وال تميمي، رفاعة بن شداد بجلي كه تمام اين پنج نفر از برگزيدگان اصحاب علي عليه السلام بودند. اينان در


خانه ي سليمان بن صرد خزاعي اجتماع كردند [1] و هم پيمان شدند تا دست به قيام عليه امويان بزنند. آغاز تصميمشان در سال 61 سال هجري بود، لكن زمان نهضت را در سال 65 قرار دادند. در اين مدت با جذب افراد به گروه خويش و تهيه ي سلاح و فراهم كردن امكانات نهضت، پس از مدتي سازماندهي مخفيانه، سرانجام با جمعيت 4000 نفري قيام كردند. [2] .

بعد از جلسه اي كه در خانه ي سليمان بن صرد خزاعي تشكيل شد، نامه هايي به مدائن و اهل بصره نوشته شد كه شيعيان آنجا نيز اعلام آمادگي كردند. [3] مردم حجاز و مردم شام نيز بيعت نمودند. [4] در زماني كه مردم كوفه به رهبري سليمان بن صرد خزاعي در تهيه ي وسائل و ادوات جنگي بودند و خود را آماده مي كردند، خبر رسيد كه يزيد بن معاويه هلاك شد. [5] .

گروه زيادي از مردم دعوت سليمان بن صرد خزاعي را لبيك گفته و آماده ي قيام شدند. از طرفي عبيدالله بن زياد در بصره و كوفه كسي را نتوانست بر بيعت خود جلب كند و لذا حكومت وي ناتمام ماند.

لشكر 4000 نفري قيام توابين، بر سر تربت سيدالشهداء عليه السلام رفته و پس از زيارت قبر امام و گريه ها و ناله ها، با خدا چنين راز و نياز كردند كه: پروردگارا! ما پسر دختر پيغمبرمان را بي ياور گذاشتيم. گذشته ي ما را ببخشاي، توبه ما را بپذير كه تو توبه پذير و مهرباني؛ بر حسين و ياران صديق او درود فرست. ما تو را شاهد مي گيريم كه بر همان راه و هدفي هستيم كه آنان جان باختند. پس اگر ما را نبخشايي و رحم نكني، از زيانكاران خواهيم بود.


آنان چون علت فاجعه ي كربلا را حكومت يزيد مي دانستند، از همانجا رو به شام كرده و به عين الوردة آمدند كه در آنجا برخورد شديدي با سپاه شام داشتند. پس از چندين روز نبرد سخت، سرانجام سران نهضت توابين از جمله سليمان بن صرد خزاعي كه در آن هنگام 93 سال از عمرش مي گذشت، به شهادت رسيدند. [6] .


پاورقي

[1] کامل ابن‏اثير ج 4، ص 158.

[2] انصار الحسين، ص 205 - تاريخ طبري ج 7، ص 34 تا 38 - کامل ابن‏اثير ج 4، ص 158.

[3] همان، ص 161.

[4] بحارالأنوار، ج 45، ص 353.

[5] وي در نيمه‏ي ماه ربيع الاول سال 64 به هلاکت رسيد. (تاريخ الخلفاء، ص 209).

[6] حياة الامام الحسين عليه‏السلام ج 3، ص 450 - کامل ابن‏اثير ج 4، ص 180 الي 185.