اولين نكته اي كه در اينجا بايد ذكر كنيم اين است كه امام راحل (ره) روي اين مسأله كه حضرت سيدالشهدا هدفمند و برنامه دار حركت نموده اند تأكيد دارند و اين پيش فرض را مقدمه راهبرد عملي خود براي الگوبرداري شيعيان عصر حاضر از فلسفه سياسي عاشورا و تبيين اهداف قرار مي دهند: «... او مي دانست كه چه مي كند و كجا مي رود و هدفش چيست...». [1] .

در زمينه اهداف امام حسين (ع) از قيام و نهضت مقدس عاشورا سخن بسيار گفته شده و مناقشاتي نيز در سالهاي اخير درباره اين مسأله به وقوع پيوسته است. در بيانات امام راحل نيز مواردي وجود دارد كه چنانچه با دقت نظر با آنها برخورد نشود ممكن است در بادي امر تناقض ظاهري در لابلاي اين بيانات به ذهن متبادر شود؛ براي مثال در مواردي حضرت امام تصريح دارند كه امام مي خواسته است حكومت اسلامي تشكيل دهد [2] و در موارد ديگري تصريح مي فرمايند كه امام اينكه موفق به عزل يزيد از سلطنت نمي شوند اطمينان داشته اند [3] و حتي در يك جا مي فرمايند سيدالشهدا براي اسلام خودش را به كشتن داد. [4] عدم تلاش ايشان براي رفع تعارض، گوياي اين مسأله است كه از ديدگاه ايشان تعارضي در حوزه اهداف قيام احساس نمي شده است.

به نظر نگارنده فهم اهداف قيام عاشورا جز از طريق «مرحله بندي اهداف» ميسر نيست و ترسيم يك «شبكه اهداف» براي قيام مي تواند به بسياري از مناقشات در اين زمينه پايان دهد. جالب اينجاست كه تتبع ما در بيانات حضرت امام (ره) بر وجود اين شبكه اهداف در ديدگاه ايشان صحه گذارد. اين شبكه اهداف را مي توان به صورت زير ترسيم نمود:

الف - هدف كوتاه مدت و فوري: نهي از منكر و انجام تكليف شرعي در اين زمينه

ب - هدف ميان مدت: برچيدن بساط ظلم بني اميه و رسوا نمودن آنان

ج - هدف دراز مدت: تأسيس حكومت اسلامي در آينده

د - هدف غايي: حفظ اسلام و اقامه نهايي حق و عدل