بازگشت

نبردهاي بعد از ظهر


مرحله اول: طبري به داستان ادامه ي نبرد زهير بن قين كه بعدازظهر روي داد پرداخته است. بعد از اينكه امام، نماز ظهر و نماز خوف را اقامه مي كرد در حالي كه يكي از يارانش خود را در مقابل تيرهايي كه به امام انداخته مي شد سپر بلا كرد و در نهايت شهيد شد. زهير بن قين به شدت جنگيد و در نهايت مورد حمله ي كثير بن عبدالله شعبي و مهاجر بن اوس قرار گرفت و شهيد شد. [1] همچنين به جنگ نافع بن هلال كه دوازده تن از دشمن را با تيرهايش كشت و سپس به شهادت رسيد اشاره كرده است.

مرحله دوم: شمر پس از خواندن رجز دست به حمله جمعي زد لذا وقتي ياران امام ديدند كه دشمن زياد شد و نمي توانند از خودشان و از امام حسين (ع) دفاع كنند به رقابت برخواستند و پنج تن از ياران امام حسين (ع) نيز با اجازه امام به مقابله دشمن شتافتند و جنگيدند تا شهيد شدند. [2] سپس عابس بن ابي شبيب شاكري و شودب غلام وي به نبرد پرداختند، جنگيدند تا كشته شدند و ساير ياران امام نيز يك يك جنگيدند و پس از كشتن تعدادي از دشمن خود نيز كشته شدند. [3] در اين مرحله از نبرد بود كه ضحاك بن عبدالله مشرقي پس از كسب اجازه از امام سواره به جنگ دشمن رفته و در اثناي جنگ مورد تشويق امام نيز قرار گرفت و سپس به انبوه دشمن تاخت و راهي برايش باز شد و در حالي كه پانزده تن از افراد دشمن او را تعقيب مي كردند سه نفر از آنان با وي خويشي داشتند كه مانع قتل وي شدند. وي اين داستان را خود نقل كرده است. [4] نيز يكي از ياران امام حسين (ع) به نام ابوالشعثاي كندي كه تيرانداز ماهري بود پيش روي امام حسين (ع) زانو زد و يك صد تير انداخت كه غير از پنج تير بقيه به هدف خورد. وي در زمره ي كساني بود كه صبح عاشورا از لشكريان عمرسعد به ياران امام حسين (ع) پيوسته بود وي نيز جنگيد تا به شهادت رسيد.

مرحله سوم: در اين مرحله از نبردهاي روز عاشورا اهل بيت امام حسين (ع) به ترتيب جنگيدند. ابتدا علي بن حسين (ع) چند بار بر دشمن حمله كرد و در نهايت مرة بن منفذ عبدي با نيزه او را زد و به زمين انداخت، سپس با ضربات شمشيرهاي دشمن به شهادت رسيد. [5] بعد عبدالله بن مسلم به ميدان رفت كه مورد اصابت تير دشمن قرار گرفت و سپس با ضربت نيزه به شهادت رسيد. عون، محمد، عبدالله و عثمان بن خالد و عبدالرحمن بن عقيل نيز به ترتيب جنگيديد تا به شهادت رسيدند. بعد قاسم بن حسن (ع)، عبدالله بن حسين (ع)، ابوبكر بن حسن بن علي به ميدان رفتند كه عمدتا با تيرهاي دشمن به شهادت رسيدند. سپس برادران عباس يعني عبدالله، جعفر، عثمان به ترتيب جنگيدند تا به شهادت رسيدند. [6] .

مرحله چهارم: اين مرحله، دشمن دست به حمله جمعي به ياران امام حسين (ع) زد و بقيه ي ياران امام حسين (ع) را پس از نبردي به شهادت رساندند. در اينجا بود كه تشنگي بر اردوي امام حسين (ع) غلبه كرد و امام به همراه برادرش عباس براي آوردن آب به شط فرات حمله بردند كه پس از نبردي سنگين عباس (ع) به شهادت رسيد. امام در حالي كه به تنهايي به جنگ با دشمن ادامه مي داد، عبدالله بن حسن (ع) به پيش وي رفت و با ضربت شمشير ابحر بن كعب شهيد شد. بالاخره نبرد امام با دشمن ادامه يافت تا اينكه ايشان را هم به شهادت رساندند. [7] .


پاورقي

[1] طبري، همان، ص 3045 - ابن طاوس، همان، ص 111.

[2] طبري، همان، ص 3045 - 8.

[3] همان، ص 3049 - شيخ مفيد، همان، ص 108 - عباس (ع) که به گواهي ربيع بن تميم عبدي در جنگها دليرتر از همه بود با وجود اينکه مورد سنگباران دشمن قرار گرفت و زره خويش بينداخت به دشمن حمله کرد و بيش از دويست تن را دنبال کرد، آنگاه از هر طرف بر وي تاختند تا کشته شد: طبري، همان، ص 3049.

[4] طبري، همان، ص 3049.

[5] ارشاد، ص 110 - طبري، همان، ص 3052.

[6] ارشاد، ص 111.

[7] همان، ص 111 - ابوالفرج اصفهاني؛ مقاتل الطالبيين، ترجمه سيد هاشم رسولي محلاتي، مقدمه و تصحيح علي‏اکبر غفاري، کتابفروشي صدوق، تهران 1349، ص 117.