هر حادثه مهم و سرنوشت ساز دوردست تاريخي همانند قيام بسيار حساس سيدالشهدا (ع) نيازمند گويا شدن و به زبان روز در آمدن در هر عصري است تا بتواند منطبق با شرايط و احوال زمان، نقش مفيد و سازنده ي خويش را ايفا نمايد و گرنه مانند مواد معدني استخراج نشده اي در دل كوه و اعماق اقيانوسها به صورت خام باقي خواهد ماند و در نتيجه زمينه براي دستبردها يا تحريف معنوي فراهم مي آيد و يا حداقل به فراموشي سپرده خواهد شد.

به ملاحظه همين نكته مي توان از كلام جناب ابن خلدون در تأييد استفاده كرد؛ او مي نويسد: «يكي از اسباب دروغ، عجز از تطبيق اوضاع و احوال با رويدادهاست. از اغلاط پوشيده تاريخ، از ياد بردن اين اصل است كه احوال ملتها و نسلها در نتيجه ي تبدل و تغير اعصار و گذشت روزگار تغيير مي پذيرد و اين به منزله ي بيماري مزمني است كه بسيار پنهان و ناپيداست زيرا جز با سپري شدن قرنهاي دراز روي نمي دهد.

علت اين است كه كيفيت جهان و عادات و رسوم ملتها و شيوه ها و مذاهب آنان بر روشي يكسان و شيوه اي پايدار دوام نمي يابد بلكه برحسب گذشت روزگار و قرنها اختلاف مي پذيرد و از حالي به حالي انتقال مي يابد.»

بنابراين هر يك از عوامل دروني و عوامل خارجي و همچنين عواملي كه در بحث مقدمه از ديدگاه قرآن مطرح شد، مي توانند به صورت جداگانه و يا به صورت مجموعي ضربه ي لازم را بر كلاس درس عبرت حادثه ي هميشه به ياد ماندني و زنده ي عاشورا وارد سازند، ولي زنده نگهداشتن ياد و نام حسين بن علي (ع)، سلحشور وادي غربت عليه كفر و فساد و الحاد، بستگي دارد به ارتقاي سطح بينش و درك آحاد ملت مسلمان در زمينه معارف اسلامي، همانند: هدف دين، شناخت ائمه، عصمت و علم آنها، فلسفه جهاد و شهادت، اراده و اختيار انسان، ضرورت امامت و ولايت و...

و همچنين به رعايت تقوا از سوي آنان و تربيت مورخان صالح براي پاكسازي و تنقيح اخبار مربوط به حادثه عاشوراي حسيني وابسته است.