اسلوبهايي كه براي معرفي سيماي عاشورا ممكن است به كار گرفته شود در پنج شيوه ي اصلي قابل بررسي است: شيوه ي تاريخي - تاريخ نقلي - شيوه ي جامعه شناسي يا روش علت يابي عقلاني و علمي حوادث - شيوه ي عرفاني - روش فقهي و تحريف شناسي در پرتو انسان شناسي.

غالب مورخان شيوه ي نخست را به كار گرفته اند. شيوه ي دوم را ابن خلدون پايه گذاري كرد. براي اسلوب سوم كار طريقه ي اهل عرفان است گنجينه ي الاسرار عمان ساماني نمونه ي خوبي است و شيوه ي فقهي نيز گاهي در تحليل اين نهضت به كار رفته است. اينك به هر يك از شيوه هاي ياد شده نظري مي افكنيم: