بحث ما در مورد نوع دوم عذاب (دنيوي) است كه در سخنان امام حسين عليه السلام به چند گونه از اين عذاب ها اشاره شده است.

1 - ذلت و خواري در دنيا:

اين تعبير در روايات متعددي از امام حسين عليه السلام وارد شده است كه حضرت به دشمنان خود هشدار داد كه با قتل من موجبات ذلت و زبوني خود را فراهم مي آوريد.

براي مثال در راه كربلا بهم «اباهرم» فرمود:

«به خدا قسم من كشته مي شوم سپس خداوند ذلت كامل و شامل را بر آن مردم حاكم مي كند و شمشيرها بر آنها فرود مي آيد و كساني بر آنان


مسلط مي شوند كه آنها را ذليل و خوار مي كنند [1] .»

شايد اين سنت الهي باشد. كه هر گاه مردم با ياري نكردن امام و شهيد كردن او سرنوشت خود را تغيير دادند و خود را از عزت الهي محروم نمودند دچار ذلت ستمگران مي شوند.

2 - زيان بر روح و نفس خود (به كمال و رشد نرسيدن).

حضرت امام حسين عليهاالسلام به بزرگان كوفه نوشت كه:

«هر كس نقض بيعت كند عليه خود اقدام كرده است و اگر شما وفاي به عهد و بيعت خود نكنيد نصيب و بهره خود را از بين برده ايد [2] .»

و نيز در شب عاشورا بعد از اينكه فرمود: «آنها را موعظه كردم ولي به سخنانم توجه نكردند.» اين آيه را خواند:

و ما ظلمونا و لكن كانوا انفسهم يظلمون [3] به ما ظلم نكردند بلكه به خود ظلم كردند [4] .

3 - عذاب و عقوبت در دنيا:

بسياري از كساني كه در صحنه ي نبرد عاشورا دست به اعمال زشت و رذيلانه زدند، در دنيا گرفتار انتقام الهي شدند. كه به چند نمونه اشاره مي كنيم:

3 - 1 - «ابن سليم كلبي» كه بخاطر انگشتري، انگشت امام حسين عليه السلام را قطع كرد بدست مختار دست و پاي او قطع شد [5] .


3 - 2 - ده نفر اسب سواري كه بر بدن پاك حسين عليه السلام تاختند، بدست مختار اسير شدند و دست و پايشان را بوسيله ي آهني بستند و اسب بر پشت آنها تاختند، تا مردند [6] .

3 - 3 - «سنان بن انس» كه (طبق برخي روايات) امام حسين عليه السلام را شهيد كرد، وقتي به كوفه رسيد «ابن زياد» بهانه اي از او گرفت و او را كشت [7] .

4 - نفرين امام عليه السلام:

كسي كه مورد نفرين امام قرار گيرد حتما سرنوشت ناخوشايندي دارد و در نهايت به بلاهاي عظيم گرفتار مي شود و امام عليه السلام در مواردي دشمنان خويش را نفرين كرد [8] .

براي مثال مردي تير به طرف امام انداخت و امام او را نفرين كرد و فرمود: خدا تو را سيراب نكند (لا رواك الله) و بعد از آن واقعه او عطش كرد بطوري كه خود را در فرات انداخت.

5 - جهنم سزاي نظاره گر بي طرف:

امام حسين عليه السلام به افرادي كه عذر (موجه يا غيرموجه) داشتند و نمي توانستند امام عليه السلام را ياري كنند، مي فرمودند: «برو به جايي كه صداي ما را نشنوي و كشته شدن ما را نبيني، به خدا قسم هر كس امروز صداي ما را بشنود و به ما كمك نكند خدا او را با صورت در جهنم مي اندازد [9] ».


آري تاثير رواني و اجتماعي افراد نظاره گر بي طرف اين است كه با حضور بيطرفانه خود مسأله كشته شدن مظلوم را امري عادي جلوه مي دهند و بي طرفي را تشويق مي كند و از اين روست كه امام عليه السلام با آن برخورد مي كنند.