تحريف در يك تقسيم بندي به دو نوع تقسيم مي شود:

اول: تحريف لفظي: يعني كم و زياد كردن احاديث يا اضافه كردن احاديث و داستان هاي ساختگي به تاريخ يك واقعه (مثل عاشورا) و به عبارت ديگر تحريف قالبي و پيكري.

دوم: تحريف معنوي: يعني تغيير دادن يا وارونه جلوه دادن اهداف و انگيزه هاي يك واقعه و به اصطلاح روح حاكم روح حاكم بر آن مطلب را تغيير دادن.

تحريف ممكن است توسط دوستان يا دشمنان يك نهضت صورت پذيرد ولي در واقعه ي عاشورا غالب تحريفات معنوي توسط دوستان صورت گرفته و تحريفات لفظي را دوستان و دشمنان هر دو انجام داده اند.


كه در ضمن بحث روشن خواهد شد.

تذكر: تكميل اين بحث در خور اين نوشتار نيست و مي طلبد كه كتابي تحقيقي در اين زمينه تاليف شود و زواياي بحث روشن گردد از اين رو ما اشاراتي به آن مي كنيم.