بازگشت

عاشورا، تكليف خصوصي امام حسين


تحريف ديگري كه چه بسا در قالب برداشتي علمي از حماسه خونبار كربلا، ممكن است جلوه كند، به علل و عوامل رخداد نينوا مي پردازد و آن را وظيفه شرعي و تكليف خصوصي سيدالشهدا(ع) معرّفي مي كند. طبق اين برداشت مقتضاي روايات آن است كه حادثه كربلا را، قضيه اي بدانيم كه از ابتداي خلقت رقم خورده بوده و اين تكليف امام حسين(ع) بود كه بر اساس همان فرمان ازلي الهي عمل و خود را قرباني و فدا كند. در اين رابطه، سخن آن حضرت خطاب به ابن عباس و ابن زبير: «انّ رسول الله(ص) قد امرني بامرٍ و انا ماض فيه؛ پيامبر(ص) مرا مأمور به فرماني كرده كه به دنبال آن مي باشم» و سخن ايشان به محمّد حنفيه «اتاني رسول الله(ص) بعد ما فارقتك فقال: يا حسين اخرج فان الله قد شاء ان يراك قتيلا؛ پيامبر(ص) را مشاهده كردم كه به من فرمان خروج داد، چون خداوند مي خواهد مرا كشته ببينيد»، مي تواند مستند اين برداشت قرار گيرد. همچنين روايات فراواني كه نشان مي دهد، پيامبران و اولياي الهي همچون: نوح، ابراهيم، ذكريّا، عيسي، يوشع بن نون و پيامبر خاتم(ص) از وقوع قتل امام حسين(ع) توسط جبرئيل خبر داشته و به ديگران نيز اطلاع داده بوده اند گويا حادثه كربلا، حادثه اي خاصّ و مخصوص فرزند رسول خاتم(ص) بوده كه از ازل رقم خورده است و امام حسين(ع) چاره اي جز انجام دادن آن را نداشته است.

اين برداشت به ظاهر علمي و مستند، تحريفي ماهرانه است كه به قول شهيد مطهري(ره)، حادثه كربلا را از نظر اثر مفيد داشتن عقيم مي كند. وقتي گفته شد دستور خصوصي، اين حادثه از مكتب بودن و قابل پيروي بودن، بيرون رانده شده و نشان داده شده در برابر ظلم و ستم و فساد و تباهي، اسلام دستور عمومي ندارد، تنها تكليف خصوصي امام حسين(ع) بوده است كه در برابر اين ناهنجاري ها بايستد و جان فدا كند. خطر اين تحريف خطرناك آن است كه قيام حسين(ع) را از اسوه بودن مي اندازد و نيروي حركت و الگوي قيام را از ملل عالم كه مي خواهند از يوغ استبداد و ظلم و استكبار و جهالت رهايي يابند و به حق و عدالت و پاكي روي آورند، مي گيرد.

منقولات تاريخي و رواياتِ مستند اين برداشت، كه فرمان پيامبر (ص) را به امام حسين(ع) منعكس مي كند و از مطلع بودن اولياي بزرگ الهي از جريان كربلا خبر مي دهد منافات با اين حقيقت ندارد كه سيدالشهدا(ع) به عنوان امام معصوم؛ كه سيره و روش او سنت است و حجّت و قابل تمسك، پيروان و عاشقان او نيز، همچون خود او موظّفند در برابر بي عدالتي و اسلام زدايي امويان هر زمان، بايستند و از حريم دين الهي و حقوق انساني دفاع كنند. امام خميني(ره) در همين زمينه مي فرمايد:

«حضرت سيدالشهدا،سلام الله عليه، به همه آموخت كه در مقابل ستم، در مقابل حكومت جائر چه بايد كرد.»

و مي فرمايد:

«عمل امام حسين، سلام الله عليه، دستور است براي همه، «كل يوم عاشورا و كل ارض كربلا.»