نهضت عاشوراي حسيني بر محور فداكاري و جان فشاني شكل گرفت ، امام حسين (ع) با مقابله در برابر ستمگران درس آزادي و آزادگي و عزت و شرف را به انسانيان آموخت با ريختن خون خودش درخت اسلام را آبياري و امت اسلام را بيدار كرد.

در فرهنگ شيعه عاشورا عظيم ترين و اندوهبارترين روز در تاريخ اسلام است .بزرگترين فاجعه در اين روز اتفاق افتاده و عظيم ترين ستم به خاندان پيامبر (ص) در اين روز به وقوع پيوسته است .

امام رضا (ع) در اين باره فرمودند: «در جاهليت حرمت اين ماه را نگاه مي داشتند و از جنگيدن خود داري مي كردند ولي ظالمان در محرم خون ما را ريختند و حرمت ما را شكستند و فرزندان و زنان ما را اسير كردند و خيمه ها را آتش زدند و غارت كردند و حرمت پيامبر را در باره ذريه اش رعايت نكردند.»

قيام امام حسين (ع) موجب احياي دين خدا گرديد و عاشورا فصل خون گريستن و يادواره دلاوريها و ايثارگري شهيدان است .

عاشورا يعني ، شور شيفتگان حقيقت

عاشورا يعني ، عشق و ايثار و فداكاري

عاشورا يعني ، مقابله حق با باطل

و سرانجام عاشورا شعر شعوري است كه در كربلا سروده شده است .

امام حسين (ع) كه كشتي نجات و چراغ هدايت است با شهادتش اثبات كرد كه انسان بي ولايت محكوم به فناست «اوست كه با قيام خود در برابر طاغوت ، تعليم سازندگي و كوبندگي به بشر داد و راه فناي ظالم و شكستن ستمكار را به فدايي دادن و فدايي شدن دانست ».

در ادب فارسي شاعران پارسي گو همه جا امام حسين (ع) را ستون حق و حقيقت و حماسه خونين او را مجموعه اي از فرهنگ تعالي بخش انسان ساز در همه دوران ها دانسته اند. شاعران آزاده زبان فارسي از همان ابتدا مظلوميت شهيدان كربلا را به گوش جهانيان رسانيده و بعد از زينب (س ) پيام رسانان اين نهضت بوده اند. چنانكه مي دانيم هنگام بازگشت كاروان اُسرا و نزديك شدن به مدينه در قالب شعر اين پيام به مدينه رسيدو شهر يكباره شيون و شور و ناله گشت . شاعران پارسي گوي اين نهضت را با عناويني چون ، نواي حسيني ، عشق حسيني ، انقلاب حسيني ، حماسه حسيني ، كربلاي حسيني ،عاشوراي حسيني ، عزاي حسيني ، شور حسيني ، خط سرخ حسيني ،...ياد كرده اند.