بازگشت

سازمان تبليغاتي خودكار (ادبيات عرب )


«شعرا و نويسندگان اسلامي با ملاحت و عواطف مخصوص ، خون حسين (ع) و اثر عميق آن را در اجتماع بشريت ستودند.

همه مي دانيم : زماني كه حسين (ع) كشته شد، روزنامه و دستگاههاي تبليغاتي امروز، مانند راديو تلويزيون وجود نداشت .

دستگاههاي فرستنده و گيرنده آن زمان شعرا و احساسات مردم بود اين ابتكار نخست از بانوان اهلبيت (ع) مايه گرفت .

همان بانوان كه انصاف تاريخ انسان ، زناني عاقلتر و مهربانتر و با عاطفه تر از آنان به ياد ندارد و شايد سرّ همسفر شدن بانوان نيز با امام (ع) همين نكته بود كه از ديده بازگو كنند، نه از شنيده !

پس از آن ، روح مظلوم دوستي و حقيقت جوئي شاعران عرب ، باهتزاز در آمد، بي آنكه حقوق وصله اي دريافت كنند، با احساسات و عواطف شاعرانه ، معنويت و اهميت خون حسين (ع) را در دفاتر و اوراق تاريخ اسلام ثبت كردند اينك براي اثبات اين مطلب ، نمونه اي از اين اشعار را كه كمتر از نيم در هزار است ، از نظر خوانندگان ميگذرانيم .

1ـ(رباب ) زوجه طاهره آن حضرت در اشعار سوزناك خود چنين گفت :



ان الذي كان نوراً يستضاء به

بكربلا قتيل غير مدفون



من لليتا مي و من للسائلين و من

يعْني و يأوي اليه كل مسكين



يعني : «آن كسي كه پناه گاه بيچارگان و يتيمان و مساكين بود جهان اسلام از نور وجودش روشن ميشد، در كربلا شهيد شده و بي دفن مانده است ». اين بانوي محترم ، مي خواهد بگويد: كسي كه براي اسلام نور و براي ضعفا و بيچارگان پناهگاه بود، چرا بايدكشته شود و چرا بايد بدنش بي دفن بماند؟

شكي نيست كه در شرايط حكومت ستم پرور يزيد، اظهارات اين بانوي بزرگوار براي بزرگداشت فداكاري حسين (ع) يك تابلو بسيار ارزنده و فرستنده مؤثري بوده است .

2ـ(سكينه ) دختر دانشمند امام (ع) پيوسته با شعر و سخن سازي ، خون مقدس حسين (ع) و شهيدان اهل بيت خود را رنگين نگه مي داشت در آن زمان كه حكومت اسلامي در چنگ مخالف بود، راهي بهتر از ابتكار حضرت سكينه موجود نبود. اين بانو، مقدم تمام شاعراني كه در مصائب پدر بزرگوارش شعر مي سرودند، گرامي مي داشت بعلاوه خود نيز يكي از بانوان فاضل و اديب عرب بود. سكينه ضمن اشعار خود گفته است :



يا امة السوء هاتوا ما احتجاجكم

غدا و جلكم بالسيف قد صفقه



بكف شر عباد الله كلهم

نسل البغايا و جيش المرق الفسقة



يعني اي بدكاران امت ! كه با همراهي و همكاري بدترين مخلوقات و نسل زنا و قشون ستمگران فاسق ، به روي پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم شمشير زده (حسين را كشته ايد) فردا كه روز رستاخيز و انتقام است ، حجت شما نزد خدا چه خواهد بود؟

بيست سال بعد از شهادت حسين (ع) بود كه شاعر بزرگ عرب (فرزدق ) با سرودن چكامه ميميه خود در مدح زين العابدين ، وصي حسين (ع) چنان تو دهني محكمي به دستگاه زورگويي امويان نواخت كه براي سال هاي متمادي ورد زبان ها شده بود كه از آن جمله است :



من معشر حبهم دين و بغهضم كفر

و قربهم منح و معتصم



مقدم بعد ذكر الله ذكر هم

في كل بدء و مختوم به الكلم



يعني ايشان از بقاياي هماي جماعت (پيغمبران ) هستند كه دوستيشان با اساس ايمان و دشمنيشان با كفر آميخته است . بعد از نام خدا نام ايشان بر همه كس مقدم و در ابتدا و انتهاي هر سخن ذكر مي شود.

«دعبل بن علي خزاعي » شاعر نامي عرب ، اشعار بلندي در عظمت خون فرزندان فاطمه )س(سرود و از جمله گفته :



بنات زياد في القصور مصونة

بنات رسول الله في الفلوات



و آل رسول الله تدمي نحورهم

و آل زياد ربة الحجلات ! الخ



دعبل گفته مادامي كه عمر دنيا باقي است ، اگر من زنده باشم مي گريم چرا نگريم ؟ با اين كه مي بينم خانه هاي فرزندان پيامبر (ص) ويران شد و از گلوگاه آنان پيوسته خون ريخت و دختران رسول الله در بيابان ها اسير و در بدر شدند، آل زياد و دختران او در قصرهاي عالي در كمال راحتي حجله عيش و عشرت داشته اند.

ابراهيم بن عباس (دوست صميمي دعبل ) اشعار غرائي سرود كه مطلعش اين است :



ازلت عزاء القلب بعد التجلد

مصارع اولاد النبي محمد (ص)



يعني غم هايي كه از كشتارگاه اولاد پيامبر بر دل نشسته ، همه مصائب و غم ها را مندك نموده است .

حميري به گفته ابوالفرج در اغاني ، بيت ذيل و ضميمه آن را سروده است :



و اذا مررت بقبره فاطل به وقف المطيه

و ابك المطهر للمطهر و المطهرة النقية



يعني هنگامي كه بر آرامگاه شهيد كوي حق حضرت حسين (ع) گذشتي ، وقوف و اقامت خويش طولاني كن . بعد از آن مردان پاكدل و بانوان پاكيزه نهاد را به خاطر عزاي پاكبازان كربلا (حسين انصارش ) بگريان ! بنا بگفته اين شاعر عدم دوستي حسين (ع) ازبد دلي و پستي ذاتت مايه گرفته است و كسي كه پاكدل و پاكيزه دين است ، بايد براي حسيني كه پاك و پاكيزه بود، سوگواري كند.

با اين بيان كساني كه دوستدار پاكيزگي روح و ايمانند، بايد حسيني شوند و با پيروي از روش حسين (ع) ريشه ظلم تبهكاري را متزلزل سازند. «عبدالله بن كثير» يكي از شعراي زبر دست بود. وي در چكامه غراي خود به عظمت خون حسين (ع) اشاره كرده ، كارگردانان حزب اموي را به باد انتقاد گرفته و گفته است :

لعن الله من يسب علياً و حسيناً من سوقه و امام يعني در نزد خداوند، مردود و ملعون باد، كسي كه به شخصيتي مانند علي و حسين «عليهما السلام » نسبت ناروا مي دهد، خواه امير باشد، خواه رعيت . «ابو نواس » در تأييد همين موضوع و مقايسه حق و باطل چنين سرود:

ينشي التلاوة في ابياتهم ابداً و في بيوتهم الوطار و النعم !يعني پيوسته از خانه هاي اهلبيت (علي و فرزندانش ) تلاوت قرآن شنيده مي شد اما در خانه هاي طرف مقابلش ، يعني ؛ بني اميه و بني عباس ، صداي تار و طنبور و ساز و آواز به گوش مي رسيد.

«شيخ مفلح صميري » ضمن اشعار خود گفته :

و اعظم من كل الرّزايا رزيه مصارع يوم الطف ادهي و اشنع يعني بزرگترين صحنه هاي مصيبت دنيا، مصيبت حسين (ع) (كشتارگاه كربلا) است كه از هر فاجعه اي شنيع تر و دردناكتر مي باشد.

سيد نصرالله حائري گفته :



من اي ّ جرم الحسين يقتل ؟

و العلم فيه و الكتاب المنزل !



يعني حسين (ع) كه معدن علم و كتاب بود، چه گناه داشت كه او را كشته اند؟ اين شاعر بااين سؤال مي خواهد بگويد اگر كشندگان حسين (ع) پيرو قرآن و دوستدار علم و دانش بودند، حسين (ع) را نمي كشتند. بنابر اين هر كسي كه پيرو دين و دانش است ، بايد بغض خود را نسبت به كشندگان حسين (ع) اظهار نمايد. ابن ابي الحديد گفته :



ولقد بكيت ُ لقتل آل محمدٍ بالطف ّ

حتي كل عضو مَدمَع ُ



تا الله لاانسي َ الحسين و شِلوه تحت السنابك بالعراء مُوزَّع ُ يعني من براي كشته شدن فرزندان پيامبر در صحنه عاشورا نيز اشك ها ريخته ام ، آن سان كه گويي هر عضو از اعضاي من چشمي اشك فشان شده . به خدا، نمي توانم حسين و اعضاء بدنش را كه زير سم اسبان خرد شده و برهنه و جدا مانده بود فراموش كنم .

ميرسيد شريف كاظمي گفته :



اسفي بصدر حاز علم المصطفي اضحف

تجول عليه خيل بن الدعي



يعني افسوس و اسف من براي آن سينه اي است كه حامل علوم محمد «صلي الله عليه و آله » بود، در حالي كه مركب هاي لشكر حرام زاده (ابن زياد) بر آن سينه تاخت و تاز مي كردند. ناسخ نوشته : هنگامي كه زيد مصري ، درباريان متوكل را به خاطر مرگ كنيزك او عزادار ديد، اين شعر را انشاد نمود:



ايحرث بالطف قبر الحسين

و يعمر قبر بني الزانية ؟



لعل الزمان يعود لهم

وياتي بهم دولة ثانيه



سازنده شعر از روي تعجب مي پرسد: آيا بايد قبر حسين (ع) فرزند پيامبر را ويران كرد؟ و در عوض قبر فرزندان زنا را تعمير نمود؟ آيا فكر نمي كنند كه شايد دولت ستمگران سپري شده ، دوباره حكومت عدل پرور فرزندان حسين «عليه السلام » باز گردد؟

اديب ماهر عرب (ديك الجن ) گفته است :



يا عين كربلا مقابر

قد تر كن قلبي مقاب الكرب



يعني اي ديدگان اشكبار! در زمين كربلا عزيزاني به خاك خفته اند كه دلم را گورستان اندوه و درد كرده اند.

كميت اسدي ، شاعر انقلابي عرب در نتيجه فداكاري حسين (ع) دل به بني هاشم باخت و از امويان رو بر تافته چنين گفت :



بني هاشم رهط النبي فانني

بهم ولهم ارضي مراراً و اغضب



فمالي الا آل احمد شيعة

و مالي الا مذهب الحق مذهب



يعني بني هاشم قبيله پيامبرند، و من حقاً به خاطر رضاي آنان راضي و براي غضبشان ، غضبناك هستم . من جز از آل پيامبر از احدي پيروي نمي كنم . من جز مذهب حق ؛ يعني مذهب بني هاشم مذهبي ندارم ...

حلّي يكي از شعراي عراق گفته :



و يضيق الدنيا علَي بن محمد

فكانما المأوي عليه محرم



و يقدم الاُموي و هو مؤخر و يؤخر العلوي و هو مقدم يعني كار بجايي رسيده بود كه دنيا بر حسين (ع) فرزند پيامبر (ص) تنگ گرديد. گويا سكونت بر پشت زمين بر آن حضرت حرام شده است . امويان كه مي بايد مؤخر باشند پيشتاز، و علويان كه مي بايد مقدم باشند، از پس قرار گرفته اند!

«شيخ صالح كواز» فرزندان فاطمه (س ) را مخاطب قرار داده چنين گفت :



قوموا فقد عصفت بالطف عاصفة

مالت بارجاء طور العز فانصدعا



ولتذهل اليوم فيكم كل مرضعة

فطفله من دماء او داجه رضعا



يعني برخيزيد كه تند باد مخالف مي خواست در صحراي كربلا پايه ها عزت شما را متزلزل سازد. بايد زنان شيرده شما از يم ستمگران ، كودكان خود را پنهان دارند، مبادا مانند داستان كربلا، كاري كنند كه كودكان بيگناه شما عوض پستان مادران ، با رگ هاي خون آلود پدران ، لب خود را تر كنند!!

«اين چكامه هاي غراكه از صد دانشور و شعراي اسلامي براي نمونه به نظرخوانندگان رسيد، به خوبي مي رساند كه خون مقدس سالار شهيدان چه اثر گرانمايه اي درميان ادباء و شعراء و اهل ذوق و هنر باقي گذاشته است . علاوه بر نكته هاي دقيق ادبي و استعارات و كنايات و يادداشت هاي عظيم تاريخي ، اين شاعران زبردست عرب ، بااحساسات شاعرانه ، حس عدالت خواهي مسلمانان را بيدار كرده ، آنان را پيوسته عليه ظلم بسيج كردند.

يك تن از اين شاعران ، «كميت اسدي » است كه با اشعار سوزناكش با بني اميه جنگيد و سرانجام آنان را رسوا و مفتضح نمود. كميت با اشعار خود دل هاي ستمكاران را بلرزه در آورد. محدث قمي نوشته : عبدالله بن حسن آن چنان تحت تأثير چكامه كميت قرار گرفت كه قباله ملكه خود را به او بخشيد و زنان بني هاشم آن چه توانستند از زيورهاي خود به او بذل نمودند، ولي كميت كه واقعاً روح انقلابي داشت ، ديناري از آن بخشش ها را قبول نكرد و گفت : اين سخنان را فقط به خاطر حق و رضاي خداوند گفته ام .

سرانجام همين چكامه هاي انقلابي كميت ، باعث مرگ او شد. يعني به امر حاكم كوفه 8 نفر بر سر او ريختند و آن شاعر پاك نهاد را شهيد كردند.»