«فقه» در لغت به معناي «فهم»است و در اصطلاح امروزه، «فقيه» به كسي گفته مي شود كه در احـكـام شـرعي، صاحب نظر و مجتهد باشد و قدرت استنباط احكام شرعيه را از ادله آنها داشته باشد البته روشن است كه منظور از كلمه «فقيه» در نامه امام حسين (ع) اين معنا نيست، زيرا در آن عـصـر، فـقـيـه بـه مـعـناي امروزي مصطلح نبوده و منظور از آن صاحب فهم و درك در امور ديـنـي اسـت كه اثر و نتيجه آن در اعضا و جوارح آشكار شود در حديث آمده است: «من حفظ علي امتي اربعين حديثا بعثه اللّه فقيها عالما» [1] امير المؤمنين (ع) مي فرمايد: «الا اخـبركم بالفقيه حق الفقيه؟

من لم يقنط الناس من رحمة اللّه و لم يؤمنهم من عذاب اللّه و لم يرخص لهم في معاصي اللّه» [2] «آيا به شما خبر دهم كه فقيه واقعي كيست؟

آن كسي است كه مردم را از رحمت الهي مايوس نكند و از طـرفـي هـم ايـمـن از عذاب الهي نكند (مردم را در حالت خوف و رجا نگه دارد) و اجازه انجام معاصي الهي را ندهد». صاحب رجال كشي، «حبيب»را اين گونه ترجمه كرده است: «كـان حـبـيب من السبعين الرجال الذين نصروا الحسين (ع) ولقوا جبال الحديد و استقبلوا الرماح بـصـدورهم والسيوف بوجوههم و هم يعرض عليهم الامان الاموال فيابون و يقولون لا عذر لنا عند رسول اللّه (ص) ان قتل الحسين و منا عين تطرف حتي قتلوا حوله» [3] «حـبـيـب، جـز هفتاد نفري است كه حسين (ع) را كمك و كوههاي آهن را ملاقات كردند (يعني با افـرادي كـه غـرق در اسلحه بودند مواجه شدند)، و با سينه و صورت، به استقبال تيرها و شمشيرها رفـتـنـد و بـه آنـان امـان مـي دادنـد و بـا امـوال، آنـان را تطميع مي كردند ولي زير بار نمي رفتند و مي گفتند اگر حسين (ع) كشته شود، نزد پيامبر (ص) عذري نداريم در حالي كه ما زنده باشيم و چشمان ما حركت كند آنچنان ايستادگي كردند تا آنكه اطرافش كشته شدند».