جهاد در راه خدا يكي از ارزشمندترين عمل ها نزد پروردگار است كه شرافت مسلمانان و تداوم اسلام به آن بستگي دارد، امّا اين حقيقت را هم بايد دانست كه جهاد داراي اقسام گوناگون است، همه جا نمي شود دست به شمشير برد كه حضرت ابا عبدالله عليه السلام در اين مورد اظهار داشت:

حديث 163

قال الامام الحسين عليه السلام: اَلْجِهادُ عَلي اَرْبَعَةِ أَوْجُهٍ: فَجِهادانِ فَرْضٌ، وَ جِهادٌ سُنَّةٌ لايُقامُ اِلاَّ مَعَ فَرْضٍ، وَ جِهادٌ سُنَّةٌ: فَأَمَّا أحَدُ الْفَرْضَيْنِ فَجِهادُ الرَّجُلِ نَفْسَهُ عَنْ مَعاصِي اللهِ، وَ هُوَ مِنْ أَعْظَمِ الْجِهادِ وَ مُجاهَدَةُ الَّذينَ يَلُونَكُمْ مِنَ الْكُفَّارِ فَرْضٌ. وَ أَمَّا الْجِهادُ الَّذي هُوَ سُنَّةٌ لايُقامُ اِلاَّ مَعَ فَرْضٍ، فَإنَّ مُجاهَدَةَ الْعَدُوِّ فَرْضٌ عَلي جَميعِ الاُمَّةِ، لَوْ تَرَكُوا الْجِهادَ لَأَتاهُمُ الْعَذابُ، وَ هذا هُوَ مِنْ عَذابِ الاُمَّةِ وَ هُوَ سُنَّةٌ عَلَي الإمامِ، أَنْ يَأْتِيَ الْعَدُوَّ مَعَ الاُْمَّةِ فَيُجاهِدُهُمْ. وَ أَمَّا الْجِهادُ الَّذي هُوَ سُنَّةٌ فَكُلُّ سُنَّةٍ أَقامَهَا الرَّجُلُ وَ جاهَدَ في إقامَتِها وَ بُلُوغِها وَ اِحْيائِها، فَالعَمَلُ وَالسَّعْيُ فيها مِنْ أفْضَلِ الْاَعْمالِ؛لأنَّها إحْياءُ سُنَّةٍ، وَ قَدْ قالَ رَسُولُ اللهِ صلي الله عليه وآله: من سنّ سنّةً حسنة فله اجرها و اجر من عمل بها إلي يوم القيامة من غير أن ينقص من أجورهم شيئاً. [1] .

امام حسين عليه السلام فرمود: (جهاد بر چهار قسم مي باشد، دو قسم آن واجب، و دو قسم ديگر واجب و مستحب است:

1 - جهاد واجب، مبارزه انسان با نفس خويش در ترك گناهان كه از بزرگترين نوع جهاد خواهد بود.

2 - و جهاد با كافراني كه بر ضد شما برخواستند.

3 - جهادي كه مستحب است و بر پا نمي شود جز با جهاد واجب، آن جهاد با دشمنان است كه بر جميع مسلمانان واجب است، اگر آن را ترك كنند عذاب الهي آنان را فراخواهد گرفت، و اين همان عذابي است كه دامنگير امّت اسلام مي شود كه بر امام مستحب است، و آن زماني است كه دشمن تهاجم كند پس در كنار مردم با دشمن بجنگد.

4 - و آن جهادي كه مستحب است، هرگاه مسلمان سنّتي از رسول خدا عليه السلام يا اسلام را بر پادارد و تلاش كند و زحمت بكشد در همگاني شدن و زنده ماندن آن، پس عمل او، و تلاش او از بهترين اعمال است زيرا زنده كردن سنّت اسلامي است).

كه پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمود: «هركس سنّت نيكوئي را پايه ريزي كند پاداش آن و پاداش هركس به آن عمل كند تا روز قيامت به اين شخص داده خواهد شد. بدون اينكه از اجرِ كسانيكه آن را انجام مي دهند چيزي كاسته شود».