بازگشت

برخي از ارزش هاي اخلاقي


امام حسين عليه السلام در يكي از سخنراني هاي اخلاقي خود، برخي از ارزش هاي اخلاقي را به ارزيابي گذاشت، تا مردم زندگي فردي و اجتماعي خود را تنظيم كنند.

حديث 32

قال الامام الحسين عليه السلام: يا اَيُّهَا النَّاسُ نافِسُوا في الْمَكارِمِ، وَ سارِعُوا في الْمَغانِمِ، وَلاتَحْتَسِبُوا بِمَعْروُفٍ لَمْ تُعَجِّلوا، وَاكْسِبُوا الْحَمْدَ بِالنُّجْحِ، وَلاتَكْتَسِبُوا بِالْمَطَلِ ذَمّاً، فَمَهْما يَكُنْ لِاَحَدٍ عِنْدَ أَحَدٍ صَنيعَةٌ لَهُ رَأي أَنَّهُ لايَقُومُ بِشُكْرِها فَاللهُ لَهُ بِمُكافاتِهِ، فَاِنَّهُ اَجْزَلُ عَطاءً وَأَعْظَمُ أَجْراً. وَاعْلَمُوا اَنَّ حَوائِجَ النَّاسِ اِلَيْكُمْ مِنْ نِعَمِ اللهِ عَلَيْكُمْ، فَلا تَمُلُّوا النِّعَمَ فَتَحُورَ نِقَماً.

وَاعْلَمُوا أَنَّ الْمَعْروُفَ مُكْسِبٌ حَمْداً، وَ مُعَقِّبٌ أَجْراً، فَلَوْ رَأَيْتُمْ الْمَعْرُوفَ رَجُلاً رَأَيْتُمُوهُ حَسَناً جَميلاً يَسُرُّ النَّاظِرينَ، وَ لَوْ رَأَيْتُمْ اللَّؤمَ رَأَيْتُمُوهُ سَمِجاً مُشَوَّهاً تَنْفُرُ مِنْهُ الْقُلُوبُ، وَ تَغُضُّ دُونَهُ اَلْابْصارُ. أَيُّها النَّاسُ مَنْ جادَ سادَ، وَ مَنْ بَخِلَ رَذِلَ، وَ إِنَّ أَجْوَدَ النَّاسِ مَنْ أَعْطي مَنْ لايَرجُو، وَ اِنَّ اَعْفي اَلنَّاسِ مَنْ عَفي عَنْ قُدْرَةٍ، وَ اِنَّ أَوْصَلَ النَّاسِ مَنْ وَصَلَ مَنْ قَطَعَهُ، وَالْاُصُولُ عَلي مَغارِسِها بِفُروعِها تَسْمُوا، فَمَنْ تَعَجَّلَ لأخيهٍ خَيْراً وَجَدَهُ اِذا قَدِمَ عَلَيْهِ غَداً، وَ مَنْ أَرادَ اللهَ تَبارَكَ وَ تَعالي بِالصَّنيعَةِ إِلي أَخيهِ كافَأهُ بِها في وَقْتِ حاجَتِهِ، وَ صَرَفَ عَنْهُ مِنْ بَلاءِ الدُّنْيا ما هُوَ أَكْثَرُ مِنْهُ، وَ مَنْ نَفَّسَ كُرْبَةَ مُؤْمِنٍ فَرَّجَ اللهُ عَنْهُ كَرْبَ الدُّنْيا وَالآخِرَةِ، وَ مَنْ أَحسَنَ أَحْسَنَ اللهُ إلَيْهِ، وَاللهُ يُحِبُّ الُْمحْسِنينَ. [1] .

امام حسين عليه السلام فرمود: (اي مردم! با ارزش هاي والاي اخلاقي زندگي كنيد، و براي بدست آوردن سرمايه هاي سعادت شتاب كنيد، كار خوبي را كه براي آن شتاب نكرديد بحساب نياوريد، ستايش را با كمك كردن به ديگران بدست آوريد. با كوتاهي كردن سرزنش ها را بجان نخريد. اگر نيكي به كسي روا داشتيد و آنشخص قدرداني نمي كند نگران نباشيد زيرا خداوند او را مجازات خواهد كرد، و خدا بهترين پاداش دهنده، و بهترين هديه دهنده است. بدانيد حاجت ها و نيازهاي مردم به سوي شما، نعمت هاي پروردگارند براي شما، پس نعمت ها را از دست ندهيد كه دچار عذاب الهي شويد. بدانيد همانا نيكي ها ستايش به همراه دارد، و پاداش الهي را فراهم خواهد كرد، اگر نيكي ها را به شكل انساني مي ديديد، آنقدر زيباروي بود كه بينندگان را خوشحال مي ساخت.

و اگر زشتي ها را بدرستي مشاهده مي كرديد آن را بسيار زشت روي و بد قيافه مي ديديد كه دل ها از آن نفرت داشته و چشم ها فرو بسته مي شد تا آن را ننگرد. اي مردم! كسي كه انفاق و بخشش كند بزرگوار است، و كسي كه بُخل ورزد پَست است، و همانا بخشنده ترين مردم كسي است كه به انساني كمك كند كه به او اميدي نداشته باشد. و با گذشت ترين انسان ها كسي است كه به هنگام قدرت عفو كند. و موفّق ترين انسان ها در روابط خويشاوندي كسي است كه با آنان كه از او بريدند ارتباط برقرار سازد كه ريشه ها پس از بريده شدن شاخه ها، دوباره جوانه مي زند. هر كس در نيكي كردن به برادران خود شتاب كند فردا نتيجه آن را خواهد ديد و كسي كه براي خدا به برادر خود كمك كند خدا او را به هنگام نيازمندي پاداش مي دهد و بيش از آنچه به ديگران كمك كرده بلاها را از او دور مي سازد. و كسي كه اندوه دل مؤمني را برطرف سازد، خدا اندوه و مشكلات دنيا و آخرت او را برطرف خواهد ساخت. و كسي كه با مردم خوشرفتار باشد، خدا نسبت به او خوشرفتار است و خدا نيكوكاران را دوست مي دارد).


پاورقي

[1] کشف الغمة ج2 ص29، فصول المهمّه ص169، اعلام‏الدين ص298، بحارالأنوار ج78 ص121 حديث4.