حضرت علي اكبر دو سال پس از شهادت جدش حضرت علي بن ابيطالب متولد گرديد بنابراين نقل كه مشهور هم هست در كربلا هيجده سال داشته است اما در سرائر ابن ادريس آمده كه در زمان خلافت عثمان متولد گرديده و از جدش علي عليه السلام روايت نموده است.

مادرش ليلي دختر ابي مرة بن عروة بن مسعود ثقفي است كه در ميان اهل منبر به ام ليلي معروف است و مادر ليلا هم ميمونه دختر ابوسفيان بوده است.

علي اكبر در خلقت و اخلاق و گفتار شبيه جدش رسول خدا (ص) بوده است ابوالفرج اصفهاني نقل مي كند كه معاويه از اطرافيانش پرسيد: چه كسي به خلافت شايسته و


سزاوارتر است؟ گفتند: شما.

معاويه گفت: نه چنين است كه شما مي گوئيد بلكه علي بن الحسين سزاوارتر است كه جدش رسول خدا است و داراي شجاعت بني هاشم و سخاوت بني اميه و زيبائي ثقيف است.

نكته: معاويه در اين گفتارش مي خواهد بني اميه را به سخاوت تعريف كند. كنيه اش ابوالحسن اما لقب اكبر با اين كه حضرت سجاد بزرگتر بوده شايد از اين جهت باشد كه سه نفر از فرزندان امام حسين عليه السلام علي نام داشتند: امام زين العابدين و علي اكبر و علي اصغر كه در ميان دو نفر شهيد از فرزندان امام حسين (ع) او بزرگتر از علي اصغر بوده لقب اكبر به خود گرفته است [1] .