به گفته علائلي براي آنكه معناي شهادت حسين را بفهميم لازم است يزيد را بشناسيم و براي آنكه يزيد را بشناسيم بايد به تربيت خانوادگي او توجه كنيم چون واضح است كه محيط تربيت و پرورش در تكوين شخصيت بسيار مؤثر است.

دامن و شير مادر، رفتار و اخلاق پدر، سوابق خانوادگي در روي انسان اثر مي گذارند، اين حقيقتي است كه هم علماي اخلاق و روانشناس آن را تأييد كرده اند، و هم در تعاليم اسلامي بطور جامع و كافي مراعات آن شده است.

ميان آنكس كه در محيط آلوده به گناه و فحشاء قمار و ميگساري و ستم بزرگ شده و سالها از سفره ي ظلم و غصب اموال مردم، و حقوق فقرا خورده با آنكس كه در محيط صداقت، عفت، نجابت، عدالت و پارسائي و قناعت پرورش يافته، فرق و جدائي بسيار است [1] .

بنابر اين مطالعه ي تربيت خانوادگي افراد و رجال تاريخ، و ملاحظه ي چگونگي محيط رشد افكار و نفسيّات آنها لازم است، و يزيد از آن كسان است كه اعمال و رفتارش با تربيت خانوادگي و محيط زندگيش ارتباط داشت، و نسخه اي مطابق اصل بود.

در اين كتاب پدر و قبيله و اجداد يزيد و مادر بزرگ و جمعي از افراد فاميلش را بطور مختصر شناسانديم، و در قسمتهاي بعد هم شايد توضيحات بيشتر بدهيم. اكنون به نگارش هويت مادرش كه تا حال از آن سخن به ميان نياورده ايم بپردازيم و سپس تربيت و اخلاق و ساير مشخصات او را نشان مي دهيم.

[1] اين قاعده کلي و تخلف ناپذيرنيست و به عبارت ديگر علت تامه تکوين شخصيت، محيط تربيت نيست، بسا اتفاق مي افتد که از افراد ناپاک و در محيط هاي آلوده افرادي پارسا و پرهيزکار به وجود مي آيند و برعکس کساني که در محيط هاي مناسب و شرايط مساعد تربيت بزرگ شده اند خوب از امتحان بيرون نمي آيند و مصداق (يُخْرجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَ يُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ) مي شوند، اما اين دليل آن نيست که محيط اثرندارد بلکه دليل آنست که با محيط فاسد هم مبارزه ممکن است، و بدي محيط براي بدان عذر بد رفتاري نيست.