در عين حال كه بهترين راه براي بدست آوردن انگيزه هاي نهضت سخنان امام عليه السلام مي باشد، انگيزه هاي نهضت را مي توان از زمينه هاي نهضت نيز به دست آورد. و چون نهضت امام عليه السلام از گستره بسياري برخوردار است انگيزه هاي ان نيز از اهتمام بسيار برخوردار خواهد بود زيرا اهداف كوچك نمي توانند انگيزه يك نهضت بزرگ و كلان همانند نهضت حسين عليه السلام قرار گيرند.

در بخش زمينه ها بررسي شد كه دو محور اساسي زمينه قيام حضرت را تشكيل مي دهد. يكي روي كرد تشكل همسوي اهل بيت به سوي حسين عليه السلام. ديگري ناهنجاري و چالشگري هاي حزب عثمانيه در برابر دين و جامعه اسلامي. انگيزه هاي نهضت را نيز همين دو محور شكل خواهند داد. امام همام براي هنجار بخشيدن به نابساماني هاي اجتماعي استقرار دين الهي نهضت خويش را پديدار ساخته است تا با حمايت روي كرد تشكل همسو به اهداف خويش دستيازي نمايد. و چون مانع اصلي در رسيدن به اين اهداف ممكن نخواهد بود. در مرحله نخست بايد اين حاكميت بر كنار مي شد. و نيز استقرار رهبري شايسته در جامعه هموارترين راه در جهت رسيدن به ان اهداف خواهد بود. زيرا كه رهبري شايسته است كه مي تواند ناهنجاري هاي اجتماعي را در ابعاد گوناگون هنجاري بخشد. و دين را در فرآيندهاي گوناگون مستقر سازد. و اصلاحات عميق فرهنگي و اقتصادي، با استقرار رهبري الهي و مردمي كه بر اساس شايسته سالاري مي باشد، شكل پذير است.

در گفتار امام نيز اهداف نهضت شفاف عنوان شده به اين محورها تكيه شده است، كه در رسيدن به اهداف كلان نهضت در مرحله نخست بايد سايه شوم حاكميت حزب عثمانيه از سر جامعه اسلامي بر طرف شود، آنگاه با به عهده گرفتن رهبري جامعه توسط عترت اهل بيت و حسين بن علي عليه السلام راه رسيدن به اهداف بزرگ خواهد شد.

بر اين اساس اهداف كلان امام از قيام و پديداري نهضت استقرار دين در جامعه و هنجار بخشيدن به انواع نا بساماني ها مي باشد. در دستيازي به اين اهداف دو شيوه و دو شيوه و دو روش در نهضت امام حسين عليه السلام به چشم مي خورد. روش و تاكتيك نخست مرحله اول قيام را شكل مي دهد، شيوه دوم مرحله دوم نهضت را تامين مي نمايد. در مرحله نخست حضرت براي دستيازي به ان اهداف تلاش نمود تا حاكميت حزب عثمانيه را سر نگون و رهبري جامعه را به عهده گيرد. آنچه منشا نا بساماني هاي اجتماعي و دين زدايي بود، حاكميت بني اميه مي باشد. با تداوم چنين حاكميتي اصلاحات عميق اجتماعي پديدار نخواهد شد. آنچه اين مشكل را چاره ساز است، زدودن اين حاكميت و به عهده گرفتن رهبري جامعه توسط فرد فرزانه اي همانند امام، با پشتيباني و حمايت انبوه مردم آگاه و فدار كار و حاضر در صحنه مي باشد.

به ديگر سخن حاكميت بني اميه سال هاي سال مانند يك غده سرطاني ريشه در اعماق كشور اسلامي دوانده، براي ريشه كن كردن چنين غده يك اقدام فراگير و يك نهضت پايدار اسلامي چاره ساز خواهد بود. اقدام هاي كوچك و محدود چاره و درمان اين نا بساماني ها نمي تواند باشد. بر همين اساس انقلابي كه بر عليه حزب عثمانيه بايد پديد ايد، يك حركت بزرگ اجتماعي فراگير كه تمام جهان اسلام را پوشش دهد خواهد بود. رهبري فرزانه نهضت بگونه قيام خويش را طراحي مي نمايد، تا تمام جهان اسلام را از اقدام خود آگاه ساخته و از همه نيروهاي آماده بهره برداري نموده و بهترين و مناسبترين منطقه را به عنوان پايگاه نهضت بر مي گزيند. تا نهضتي فراگير و بارور را پديدار سازد.

با توجه به اين نكات چند محور بايد بررسي و تحقيق شود، اقدام بر كناري حاكماني بني اميه و بدست گرفتن رهبري جامعه يا حداقل محدود نمودن حاكميت بني اميه به شام و به عهده گرفتن رهبري مناطي مانند عراق و حجاز، آنگاه اقدام به سر نگوني حزب عثمانيه در سراسر كشور اسلامي. اين روش و راه رسيدن به اهداف در مرحله نخست مي باشد. اما در مرحله دوم روش تفاوت مي كند گرچه ممكن است اهداف همانند اهداف مرحله نخست پا بر جا باشد. پيش از بررسي اين دو مرحله مطالب بيعت و انگيزه هاي نهضت را، از گفتار امام مورد توجه قرار مي دهيم.