بازگشت

مقدمه


السلام عليك يا شريك القرآن

با درود به ارواح پاك شهيدان به ويژه سيدالشهدا، امام حسين عليه السلام، و امام راحل، خداي سبحان را سپاس مي گوييم كه به ما توفيق و فرصت آشنايي و شناساندن مأخذشناسي وصفي قرآن و امام حسين عليه السلام را در سال عزت و افتخار حسيني داد. به اميد آن كه با شناسايي منابع مربوط، توفيق مطالعه و آشنايي بيش تر درباره ي ابعاد ناشناخته شخصيت سيدالشهداء عليه السلام را داشته باشيم.

براي فراهم ساختن اين مأخذشناسي، از منابع و مزاكر ذيل بهره جسته ايم:

1. كتاب شناسي امام حسين عليه السلام، مانند: كتاب شناسي امام حسين عليه السلام، اثر نجفقلي حبيبي، كتاب شناسي امام حسين، نوشته حشمت الله صفر علي پور و كتاب شناسي تاريخي امام حسين عليه السلام، تأليف محمد اسفندياري.

2. برخي كتاب خانه ها؛ مانند مركز فرهنگ و معارف قرآن، آيت الله مرعشي نجفي، دفتر تبليغاتي اسلامي، قرآن و علوم قرآني، تاريخ اسلام و ايران، پژوهشكده حوزه و دانشگاه، فيضيه، مؤسسه امام خميني قدس سره، دانشكده ي باقرالعلوم و اطلاع رساني پارسا.

3. برخي مراكز نشر و كتاب فروشي ها.

4. مجموعه هايي چون: الذريعه و كتابنامه بزرگ قرآن كريم.

5. اينترنت.

6. برخي برنامه هاي رايانه اي.

معرفي اجمالي مأخذهاي مربوط به امام حسين عليه السلام، پژوهش گران را در آشنايي با كاستي هاي موجود و رفع آنها كمك خواهد كرد.

پيش از آغاز كار، بر اين باور بوديم كه از ميان حدود سه هزار مكتوب درباره ي ابعاد گوناگون زندگي سالار شهيدان حضرت ابا عبدالله الحسين عليه السلام، بخش درخور توجهي از آثار مزبور، به عنوان ياد شده اختصاص داشته باشد؛ اما پس از تحقيق و بررسي، دانسته شد كه كارهاي انجام شده در عرصه مأخذشناسي، انگشت شمار و بسيار محدودند.

آثار مكتوب معرفي شده در اين مأخذشناسي، همگي از محققان معاصر هستند.

نيز همه ي اين منابع، تك جلد، و كم حجمند. گويا موضوع مؤلفان قديم در اين باره، كلي بوده، بيش تر با عنوان «اهل بيت در قرآن» و عناوين مشابه آن ارائه مي شده است.

چنان كه از عنوان مقاله برمي آيد، قلمرو منابع وصف شده، فقط عناوين مربوط به امام حسين عليه السلام و قرآن است. البته در پايان، نام برخي از منابع، كه عنوان ياد شده را نيز ندارد به صورت نمونه آورده شده است كه اين نوع مآخذ، به ويژه آنها كه داراي عنوان «اهل بيت» هستند، به نسبت فراوان و از قلمرو بحث خارجند.

منابع معرفي شده، به سه زبان فارسي، عربي و اردو تأليف شده اند كه به علت در دست نبودن برخي از آنها، وصف آنها ميسور نبود.

شايان ذكر است كه جلدهاي 200 و 201 دائرة المعارف الحسينيه تأليف كرباسي، با عنوان «الحسين عليه السلام في القرآن» تعيين شده است؛ اما تا كنون به چاپ نرسيده، اميد است با چاپ آنها، اطلاعات ارزشمندي درباره ي اين موضوع، در اختيار علاقه مندان قرار گيرد.

از همه ي عزيزاني كه در فراهم آمدن اين مأخذ شناسي، ما را ياري رساندند، به ويژه حجة الاسلام و المسلمين آقاي علي خراساني، مسئول محترم گروه دائرة المعارف هاي قرآن كريم قدرداني مي شود.