يكي ديگر از آثار و بركات فردي سيدالشهدا (ع) كه در نزد شيعيان اهميت و جايگاهي خاص دارد شفاعت در آخرت است.

شفاعت از ماده «شفع» به معني ضميمه كردن چيزي به همانند اوست، و از اينجا روشن مي شود كه بايد نوعي شباهت و همانندي در ميان آن دو بوده باشد، هر چند تفاوتهايي نيز در ميان آنها ديده شود. به همين دليل، شفاعت به مفهوم قرآني آن بدين معني است كه: انسان گنهكار به خاطر پاره اي از جنبه هاي مثبت (مانند ايمان يا انجام بعضي از اعمال شايسته) شباهتي با اولياي الهي پيدا كند و آنها با عنايت و كمك هاي خود، او را به سوي كمال سوق دهند و از پيشگاه خدا تقاضاي عفو كند. و به تعبير ديگر حقيقت شفاعت، قرار گرفتن موجودي قويتر و برتر، در كنار موجودي ضعيفتر، و ياري رساندن به او براي پيمودن مراتب كمال است.

شفاعت در جوامع انساني غالباً همان پارتي بازي و استفاده از رابطه است. اما شفاعت مورد نظر در قرآن كريم و روايات اسلامي، متوجه شايستگي هاي افراد است نه روابط شخصي بين شفاعت كننده و شفاعت شونده.

شفاعت اقسامي دارد كه برخي از آنها نادرست و ظالمانه است و در دستگاه الهي وجود ندارد، ولي برخي صحيح و عادلانه است و وجود دارد. شفاعت غلط بر هم زننده قانون و ضد آن است، ولي شفاعت صحيح حافظ و تأييد كننده قانون است. شفاعت غلط آن است كه كسي بخواهد از راه پارتي بازي جلوي اجراي قانون را بگيرد. برحسب چنين تصوراتي از شفاعت، مجرم بر خلاف خواست قانونگذار و بر خلاف هدف قوانين اقدام مي كند و از راه توسل به پارتي بر اراده قانونگذار و هدف قانون چيره مي گردد. اينگونه شفاعت، در دنيا ظلم است و در آخرت غير ممكن. ايرادهايي كه بر شفاعت مي شود بر همين قسم از شفاعت وارد است، و اين همان است كه قرآن كريم آن را نفي فرموده است.

شفاعت صحيح، نوعي ديگر از شفاعت است كه در آن نه استثنا و تبعيض وجود دارد و نه نقض قوانين و نه مستلزم غلبه بر اراده قانونگذار است. قرآن اين نوع شفاعت را صريحاً تأكيد كرده است كه اين نيز بر دو قسم

است:

1- شفاعت «رهبري» يا شفاعت «عمل».

2- شفاعت «مغفرت» يا شفاعت «فضل».

نوع اول شامل نجات از عذاب و نيل به حسنات و حتي بالا رفتن درجات مي باشد، و نوع دوم شفاعتي است كه تأثير آن در از بين بردن عذاب و در مغفرت گناهان است، و حداكثر ممكن است سبب وصول به حسنات و ثوابها هم بشود ولي بالا برنده درجه شخص نخواهد بود.

با توجه به آنچه به طور اجمال در خصوص شفاعت گفته شد، لازم به ذكر است كه يكي از شفاعت كنندگان از اهل بيت، حضرت سيدالشهدا (ع) است، ولي آن حضرت شفيع كساني است كه از مكتب او هدايت يافته اند، نه شفيع كساني كه مكتبش را وسيله گمراهي ساخته اند.

قرآن و مكتب حسيني ريسمانهايي هستند كه قدرت دارند بشر را از چاه نگون بختي به اوج سعادت بالا برند: يكي «حبل من الله» و دومي «حبل من الناس» است؛ ولي اگر كسي از اين دو حبل الهي سوء استفاده نمود، جرم از ريسمان نيست، علت اين است كه او در سر سوداي بالا رفتن نداشته است، و البته چنين مردمي به وسيله قرآن و مكتب حسيني به قعر دوزخ برده مي شوند. [1] .

شفاعت به معني وسيع كلمه، در هر سه عالم (دنيا، برزخ و آخرت) صورت مي پذيرد، هر چند محل اصلي شفاعت و آثار مهم آن در قيامت و براي نجات از عذاب دوزخ است، از اين رو سيدالشهدا هم در دنيا، هم در برخ و هم در آخرت شفيع دوستداران و شيعيان حقيقي اش بوده و خواهد بود.

چنانكه در روايتي از اميرالمؤمنين (ع) آمده است: «براي ما شفاعت است و براي دوستان ما نيز شفاعت است». [2] . و در روايتي ديگر آمده است: «شافعان امامان هستند و دوستان مؤمنانند» [3] .

و معلوم است كه امام حسين (ع) يكي از امامان معصوم بوده كه در قيامت و محشر كبري از شيعيان و دوستانش شفاعت مي كند. بطوري كه يكي از روايان گويد: روايتي از قول ابي عبدالله الحسين (ع) به من رسيده بود كه آقا فرموده است: «هر كس پس از مرگ من مرا زيارت كند، پس از مرگش من هم او را زيارت مي نمايم». اين روايت در ذهن من بود، تا اينكه شبي در عالم واقع ابي عبدالله الحسين (ع) را ديدم، گفتم: آقا اين روايت درست است و از شماست؟ «قال: نعم، و لو كان في النار اخرجته منها» فرمود: آري، هر چند در آتش باشد او را بيرون مي آورم. عرض كردم: آيا از اين به بعد اين روايت را بدون واسطه از خود شما نقل نمايم؟ فرمود:آري. [4] .



به محشر كه كسي نيست غمخوار كس

شفيع محبان، حسين است و بس



ترا ز باب حسيني برند جانب جنت

ترا كه عاشق اويي، ترا كه شيعه اويي