بازگشت

كفايت الهي، رمز عزت


(فان آمنوا بمثل ما آمنتم به فقد اهتدوا و ان تولوا فانما هم في شقاق فسيكفيكهم الله و هو السميع العليم). [1] .

اگر آنان نيز مانند آن چه شما ايمان آورده ايد، ايمان بياورند، هدايت يافته اند و اگر سرپيچي كنند، از حق جدا شده اند و خداوند، شر آنان را از تو دفع مي كند و او شنونده ي دانا است.

اين آيه ي كريمه، خطاب به پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و درباره ي كفار اهل كتاب، يعني يهود و نصارا است و دو صورت را درباره ي آنان فرض فرموده است:

1. ايمان بياورند و دعوت پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله را بپذيرند، كه در اين صورت، جزو گروه هدايت يافته گانند.

2. به دعوت الهي پيامبر بزرگوار اسلام پشت كرده، آن را نپذيرند و هم چنان بر كفر و عناد خود باقي بمانند، كه در اين صورت، از حق جدا بوده، جزو گروه مخالفان و كارشكنان در برابر اهل ايمان خواهند بود و چون كارشكني مي كنند، پيامبر خاتم صلي الله عليه و آله و ياران وي را آزار مي دهند. خداوند پيامبر خود را دل گرم مي سازد و ترس و هراس را از او دور گردانيده، و به او اطمينان خاطر مي دهد و دل و جان او را لبريز و سرشار از اميد كرده، وعده مي دهد كه خداوند متعال، تو را كفايت مي كند و شر آنان را از تو و ياران باوفاي تو بر طرف خواهد ساخت تا در برابر آنان احساس ضعف و ناتواني نكند و خويشتن را شكست خورده نپندارد، بلكه با عزت و سرافرازي، در برابر دشمنان بايستد و به وعده ي تخلف ناپذير پروردگار بزرگ، دل خوش و دل گرم باشد.ابن شهر آشوب رحمه الله مي گويد:

سلمة بن كهيل شنيد كه سر مطهر امام حسين عليه السلام در حالي كه بر نيزه بود، قرائت مي كرد:(فسيكفيكهم الله و هو السميع العليم)؛ [2] به زودي خداوند، تو را كفايت مي كند و شر و خطر آنان را از تو دفع مي فرمايد و او شنواي دانا است.

نمي دانم كه آيا سر منور حجت بالغه ي خدا و ولي اعظم پروردگار، حضرت سيد الشهداء عليه السلام آيه را از آغاز آن قرائت كرده، همه ي آيه ي شريفه را خواند يا چنان كه از ظاهر نقل اين مورخ بزرگ استفاده مي شود، در مقام قرائت، بخش پاياني آيه را قرائت فرمود؛ ولي بر فرض كه همين جمله را هم خوانده باشد، به صورت دوم از آيه ي كريمه نظر دارد؛ يعني مربوط به كفار و معاندان مي شود. اهل كوفه با الفاظ و معاني قرآن آشنا بودند و حافظان قرآن داشتند و با شنيدن اين جمله ي مبارك، متوجه اصل آيه ي كريمه شده، دو صورت ياد شده از آيه مباركه را در نظر مي آوردند؛ به ويژه صورت دوم در ذهنشان تداعي مي شد و بدين ترتيب، امام حسين عليه السلام آن مردم نادرست و منحرف و آن تغييردهندگان سنت و كتاب و آن ظاهرفريبان انسان كش را كافر قلمداد كرده، در رديف كافران معاند و منكران حق معرفي فرمود؛ همان گروهي كه به حق پشت كرده، از پذيرش آن، سرباز زده اند.

افزون بر آن، سالار شهيدان جهان، در برابر آن دغل بازان بي رحم و آن عناصر درنده و نامردي، شأن و شوكت و منزلت والاي خود را نشان داد كه مورد تأييد الهي است و خداوند متعال پشتوانه او است و دست قدرت پروردگار بزرگ، نگهدار او و اهداف بلند وي است. از اين رو، با استناد به اين آيه، عظمت و اعتلا و اقتدار خود را، حتي در حالي كه سرش دور از بدن و جدا شده ي از جسد مطهرش بود، نشان داد.

نيز با تلاوت آيه ي شريفه، آن مردم ناپاك و زشت سيرت و نيز هيئت حاكم جنايت كار عصر را به شدت تهديد كرد كه به خود نباليد كه همه ي شما با تمام امكانات و وسايلي كه در اختيار داريد، نابود خواهيد شد.

نيز باستناد به اين آيه كريمه، جايگاه گرانقدر خود و هم چنين حركت بزرگ خود را نشان داد، كه حركت و قيام او پيامبر گونه و قيامي در مسير رسول بزرگ اسلام صلي الله عليه و آله است.

بنابراين، آن امام معصوم و آن پيشواي آزادي، با استناد به يك جمله از آيه هاي قرآني، چند مطلب را فهماند: از يك سو، كفر و نفاق و الحاد آن مردم فاسد، به ويژه حكام سركش آنان را اعلان كرد و از ديگر سو، شخصيت والا و آسماني خود را براي آن بي خبران از حقيقت بيان فرمود كه من اگر پيامبر نيستم، ولي جانشين او و زنده كننده ي دين او و آثار و شعائر اويم. از سومين جهت، اعلام فرمود كه عنايت و لطف خاص پروردگار متعال، پشتوانه ايشان است و از تأييد و دستگيري هاي بي دريغ خداوند بزرگ برخوردارند و نيز آن ظالمان حقيقت كش را به نابودي تهديد كرد و در پايان اعلام داشت كه خداوند شنوا و بينا است، گفته هايتان را مي شنود و به اعمال نكبت بارتان آگاه است و به همه ي سخنان نسنجيده و دور از حقيقت و شيطاني شما و نيز به همه ي اعمال ددمنشانه شما رسيدگي كرده، كيفر عظيم مقرر خواهد داشت و نيز او همه ي سخنان حكيمانه و هدايت گرانه مرا مي شنود و به همه اعمال و برنامه هاي خير خواهانه من آگاهي دارد و بهترين اجر و پاداش و عالي ترين درجات و خالص ترين لطف و رحمت خود در برابر اين همه خيرخواهي و يا ستم هايي كه در اين راه تحمل كرده ام و آزارهايي كه از دست شما مردم حق ناشناس كشيده ام، به من عطا خواهد فردمود.


پاورقي

[1] بقره(2)آيه‏ي 137.

[2] نهاية الدرايه، ص 217؛ مستدرک سفينة البحار، ج 4، ص 10؛ ج 9، ص 173.