بازگشت

جدايي حق از باطل


(و لا يحسبن الذين كفروا أنما نملي لهم خير لأنفسهم انما نملي لهم ليزدادوا اثما و لهم عذاب مهين). [1] .

و البته نبايد كساني كه كافر شده اند، تصور كنند اين كه به ايشان مهلت مي دهيم، براي آنان نيكو است. ما فقط به ايشان مهلت مي دهيم تا بر گناه (خود) بيفزايند و (آن گاه) عذابي خفت آور خواهند داشت.

شيخ مفيد از شخصي به نام ضحاك بن عبدالله نقل كرده است كه سپاهي از ابن سعد بر ما عبور كرد و ما را تحت نظر داشت و حراست و مواظبت مي كرد. هنگام عبور آنان امام حسين عليه السلام اين آيه ها را قرائت مي كرد:

(و لا يحسبن الذين كفروا أنما نملي لهم خير لأنفسهم أنما نملي لهم ليزدادوا اثما و لهم عذاب مهين - ما كان الله ليذر المؤمنين علي ما أنتم عليه حتي يميز الخبيث من الطيب...). [2] .

كساني كه راه كفر را پيش گرفتند، گمان نكنند كه اگر به آنان مهلت مي دهيم، به سود آنان است. ما به آنان مهلت مي دهيم فقط براي اين كه بر گناهان خود بيفزايند و براي آنان عذابي خواركننده خواهد بود. اين چنين نيست كه خداوند، مؤمنان را به همان گونه كه شما هستيد، واگذارد، مگر اين كه ناپاك را از طيب و پاك جدا سازد.

مردي به نام عبدالله بن سمير، در لشكر دشمن، اين آيه ها را از آن حضرت شنيد و گفت: به خداي كعبه سوگند كه آن طيبين، ماييم كه خداوند، ما را از شما جدا كرده است! برير بن خضير به او گفت: اي فاسق! خداوند تو را از طيبين قرار مي دهد؟! او گفت: واي بر تو، كيستي؟ گفت: من برير بن خضيرم. آن گاه يكديگر را سب كردند. [3] .

بعيد است كه اين آيه ها تصادفا در آن شرايط خطرناك، بر زبان امام حسين جاري شده باشد، بلكه ظاهر آن است كه آن حضرت، اين آيه ها را با توجه به شرايط موجود، انتخاب كرده، تلاوت فرمود و خود را با آن جنايت كاران و در مقايسه ي با هم ديد و در ذكر خصوصيات دو گروه، به آيه ي كريمه ي قرآني استناد كرد. امام حسين با تلاوت اين دو آيه، در حقيقت، اوضاع و شرايط حساس آن روز را بازگو مي كند.

امام حسين عليه السلام آيه ي اول را بر سپاه شرور و تبهكار عمرسعد تطبيق مي كند و به آنان مي فهماند كه اي كفرپيشگان! تصور نكنيد اگر خداوند با وجود اين ستم ها و جنايت ها كه مرتكب مي شويد، باز هم شما را باقي گذاشته و از بين نبرده است، به خير و نفع شما است، نه؛ زيرا خداوند مهلت مي دهد تا در عرصه ي گناه و نافرماني، با همه ي توان وارد شويد و سرانجام، براي شما عذاب خواركننده اي خواهد بود.

حضرت در آيه ي دوم يادآوري مي كند كه همه ي مردم، در معرض امتحانند. آناني كه به فرمان يزيد و ابن زياد و تحت فرمانروايي عمر بن سعد و شمر، بدين سرزمين آمده، آماده كشتار عترت پيامبر اسلامند و آناني كه براي حمايت و جانبداري از امام و فرزند پيامبر خود، بيرون آمده، آماده شهادت و انواع محروميت ها شده اند و از همه چيز خود چشم پوشيده اند، همگي آزمايش شده و مي شوند تا افراد خبيث و ناپاك، از انسان هاي پاكيزه سرشت جدا شوند و هر كدام، در صفي مستقل و جداگانه قرار گيرند.


پاورقي

[1] آل‏عمران (3) آيه 178.

[2] همان، آيه 179 - 178.

[3] ارشاد، ج 2، ص 95؛ العوالم، ص 247.