بازگشت

احسان به خلافكار


«... و الكاظمين الغيظ و العافين عن الناس و الله يحب المحسنين...». [1] .

[بهشت از براي اهل تقوا آماده شده است]آنان كه خشم و غضب خود را فرو مي برند و از خطا و لغزش مردم در مي گذرند و خداوند، نيكوكاران را دوست دارد.

يكي از دستورالعمل هاي والاي اخلاقي، براي حفظ روابط اجتماعي، در اين آيه ي كريمه بيان شده است. اگر مردم در روابط ميان خود، به اين روش هاي والاي انساني پايبند مي شدند، بسياري از كشمكش هاي فضاحت بار پيش نمي آمد و جامعه، روي آرامش به خود مي ديد. اكنون به رفتاري سازنده و افتخارآميز، از امام حسين عليه السلام هم سو با اين آيه ي كريمه بنگريم كه آن سيد ابرار، چگونه با استناد به قرآن كريم، رفتار خود را تنظيم مي كرد.

آن حضرت، غلامي داشتند كه به علت ارتكاب كار خلافي، مستحق كيفر شده بود. حضرت دستور داد كه او را تأديب كنند. غلام عرض كرد:

«اي مولاي من!«و الكظمين الغيظ». حضرت فرمود:«او را رها كنيد». او در ادامه گفت:«و العافين عن الناس». حضرت فرمود:«من تو را عفو كردم و از خطاي تو درگذشتم». او گفت:«و الله يحب المحسنين»(خداوند نيكوكاران را دوست دارد). امام حسين عليه السلام فرمود:«تو براي خدا آزاد هستي و آن چه تاكنون از سوي من براي تو بوده است، از هم اكنون دو برابر آن از براي تو خواهد بود». [2] .

اين سه رفتار بزرگ و انساني امام حسين، هيچ مستندي جز دستورالعمل آيه ي قرآن نداشت. در حقيقت بايد گفت: آيه ي قرآن كريم، خشم آن حضرت را فرونشاند و موجب شد كه غلام، بخشيده شود، كيفر قطعي از او برداشته شود و از بردگي به آزادگي برسد. هر كدام از اين سه رفتار، متأثر از بخشي از يك آيه ي قرآن بود كه امام حسين عليه السلام آن را در نظر گرفت.


پاورقي

[1] آل‏عمران(3)آيه‏ي 134.

[2] کشف‏الغمه، ج 2، ص 241؛ (ابن ابي الحديد، شبيه اين داستان را درباره‏ي امام هفتم عليه‏السلام نقل کرده است. ر.ک: شرح نهج‏البلاغه، ج 18، ص 46).