يكي از زيباترين كرامت هاي زيباي انساني كه در نهضت حسيني از سوي سالار شهيدان و ياران دل داده ي آن حضرت، پرفروغ تجلي كرد، شهامت و شجاعت است، گر چه در جريان نهضت عاشورا اين پديده جلوه هاي متعددي پيدا كرد، ولي در اين جا تنها به سه نمونه از كلمات سالار شهيدان اشاره مي شود:

الف: در يكي از كلمات حضرت آمده است:

ألا و ان الدعي ابن الدعي قد ركزنا بين السلة [1] و الذلة و هيهات منا الذلة، يأبي الله ذلك و رسوله و المؤمنون و حجور طابت، و نفوس آبية من أن نؤثر طاعة اللئام علي الكرام و اني زاحف اليهم بهذه الأسرة علي كلب العدو و كثرة العدد و خذلة النصرة. [2] .

برخي از انديشمندان معاصر ضمن تحليل مبسوطي از اين كلام حضرت مي گويد: بسيار خوب اين هم يكي از معلومات ما، كه فهميديم حيات هر چه كه هست، دفاع از ارزش و شخصيت آن به قدري است كه مي تواند اين همه قرباني بگيرد، امشب شعار شما در اين مكان كه نشسته ايد«هيهات منا الذلة»است. آيا معلوم شد جمله امام حسين يعني چه؟ و هيهات منا الذله، چه چيزي را اثبات مي كند و اشاره به كدامين


استعداد عظمت انسان ها دارد... مي خواهم بدانم كه حسين عليه السلام براي دفاع از شرف انسان ها و براي دفاع از حيات شايسته، چرا بايد اين همه مقاومت كند... و هر روز هم اين حماسه تازه تر مي شود و تازه تر هم خواهد شد. [3] .

ب: آن گاه كه حر راه را بر آن حضرت بست و او را تهديد كرد در پاسخ حر فرمود:«أفبالموت تخوفني؟!»آيا مرا از مرگ مي ترساني. بعد اشعاري بدين مضمون خواند:

من به سوي مرگ خواهم رفت كه مرگ براي جوان مرد، ننگ نيست آن گاه كه او معتقد به اسلام و هدفش باشد. من جانم را در طبق اخلاص مي گذارم و دست از زندگي مي شويم تا در جنگي سخت با دشمن بس بزرگ مواجه شويم. من اگر زنده بمانم پشيماني ندارم و اگر بميرم ناراحتي ندارم، ولي براي تو همين بس كه چنين زندگي ذلت بار و ننگي را سپري نمايي. [4] .

ج: و بالاخر در روز عاشورا با اين جمله زيبا وارد ميدان كارزار شد:



القتل اولي من ركوب العار

و العار اولي من دخول النار [5] .



راوي مي گويد: به خداوند سوگند، هرگز كسي را شجاع تر و قوي دل تر از حسين نديدم، در حالي كه همه ياران و فرزندان و اهل بيت او شهيد شده بودند و دشمن اطراف او را محاصره كرده بود، اما او حمله مي كرد و پيوسته مي گفت:

«يا شيعة ال ابي سفيان، ان لم يكن لكم دين و كنتم لا تخافون المعاد فكونوا احرارا في دنياكم هذه.» [6] .

آن چه بازگو شد تنها جلوه اي از شهامت و شجاعت بود كه به عنوان يكي از بهترين


كرامت انساني در آينه ي نهضت عاشورا منعكس شده است و همه ي اين حقايق از سوي پيشواي آزادمردان و رهبر آزادگان حسين بن علي عليهماالسلام و ياران باوفاي آن حضرت به زيباترين صورت عينيت يافت.

تحليل عرفاني اين مسئله آن است كه اساسا انسان كامل كه سلسله جنبان عرفان ناب اسلامي است و پيروان راستين او كه در حقيقت سالكان كوي عشق و محبت و جان نثاري هستند، ترس از مرگ مفهوم خود را در راه وصال از دست مي دهد لذا سالكان حقيقي و راستين كوي دوست يكي از بهترين شاخصه وجودشان شجاعت و شهامت است، حكيم بوعلي سينا در مقام تبيين صفات و امتيازهاي عارفان راستين مي گويد:

العارف شجاع و كيف لا و هو بمعزل عن تقية الموت؛ [7] .

عارف واقعي شجاع و نترس است، چگونه چنين نباشد در حالي كه او هيچ ترس و هراسي از مرگ ندارد.