سومين مؤلفه عزت آفرين در حيات امام حسين (ع) «اجراي عدالت » است ؛ به طوري كه دين اسلام ، دين توحيد و عدل خوانده شده است . عدل به همه معاني و در همه مصداق هاي آن ، خداوند متعال عادل است و از مردم نيز خواسته است كه در زندگي خويش ، عدالت را پيشه خويش سازند. رسول خدا نيز در اهميت عدالت فرمود: «يك ساعت اجراي عدالت از هفتاد سال عبادت بهتر است ».

خوشبختانه براي فهميدن معناي عدل ، از امامان معصوم (ع) سخنان جالب توجهي رسيده است :

شيخ بزرگوار كليني ، از حضرت امام جعفر صادق (ع) نقل كرده است كه حضرت فرمود: «اگر در ميان مردم به عدالت رفتار شود، همه بي نياز خواهند گشت ».

امام حسين (ع) در روز عاشورا، يكي از اهداف بلندش ، احياي عدالت و از بين بردن ظلم و ستم بني اميه بود. خلفاي بني اميه ، با روش ظالمانه و ستمگرانه خود، جامعه اسلامي را به سقوط انساني و اخلاقي ، سوق داده بودند و براي مردم ، ارزشي نمي شناختند.

جايگاه عدالت در فرهنگ و مكتب اسلام چنان بالا و والاست كه مولاي متقيان علي (ع) جان شريف و عزيز خويش را فداي آن نمود؛ چرا كه فطرت همه انسان ها خواهان عدالت است و از ظلم و بيداد، تنفر دارد. رسول گرامي اسلام و ائمه معصومين (ع)،تماماً به دنبال اجراي عدالت در جوامع اسلامي بودند و براي احياي عدالت ، تا آخرين لحظات عمرشان ، فداكاري نمودند و اين همه از عظمت و جايگاه والاي عدالت خبر مي دهد.

از اين جاست كه همه مكلفند نام بلند امام حسين (ع) را زنده نگاه دارند و همه موظفند كه تلالؤ اين حماسه خورشيدي را در طنين پر جلال آيات عدل و قسط براي هميشه ، درخشان و پرتو افشان حفظ كنند و با اين پشتوانه سترگ از همه تسليم ها و ذلّت ها برهند. و به همه خواب ها، خمودي ها پشت كنند تا به عزت ها و آزادي هاي انساني برسند.

آزادگان جهان بايد بيدار شوند و پرچم امام حسين (ع) را بر افرازند و پيوسته حلقه اين سلسله را در معبر قرن ها و اعصار به هم بپيوندند و آيات قرآن را با خون فرزندان قرآن تفسير كنند و عدالت را هدف قرار دهند و ذلت ها را نپذيرند. امام حسين (ع) نه تنها الگوي مسلمانان بلكه الگوي تمام آزاد مردان جهان است ؛ چنان كه گاندي رهبر فقيد هندوستان گفت : «من مبارزه را از شهداي عاشورا آموختم ».

شيخ محمد مدني مي گويد: «ما بايد از ياد ماه محرم سرمشق بگيريم ».

شيخ عبدالله علايلي ، يكي از قله هاي فرهنگ لبنان ، درباره امام حسين (ع) و شب عاشورا «كتاب سمو المعني سمو الذات » را مي نويسد.

و بالاخره اقبال لاهوري نيز فرياد مي زند كه :



سرّ اسماعيل و ابراهيم بود

يعني آن اجمال را تفصيل بود



خون او تفسير اين اسرار كرد

ملت خوابيده را بيدار كرد



رمز قرآن از حسين آموختيم

آه او خوابيده را بيدار كرد



تار ما از زخمه اش لرزان هنوز

تازه از تكبير او ايمان هنوز



امام حسين (ع) نمايان گر عزت ، منطق حيات و عدل و معلم ايمان و حماسه و كلاس آزادگي و شرف ، در مدرسه اعتقاد و جهاد و آموزشگر نماز، قرآن و رمز سلوك روحي صحيح و عرفان الهي است و نام و يادش هميشه تا ظهور نيّر اعظم و وارث امام حسين (ع) و بر هم زننده همه ظلم ها و ستم ها زنده خواهد بود.

امام حسين (ع) نماد واقعي نماز و عدالت بود و به عدالت و قسط ، فرمان مي داد؛چنان كه در برخي دعاها چنين آمده است : «اشهد انك قدامرت بالقسط و العدل و دعوت اليهما و انك صادق صديق صدقت فيما دعوت اليه ».

«من گواهي مي دهم كه تو به اجراي قسط و عدل ، فرمان دادي و جامعه اسلامي را به قسط و عدل فرا خواندي و تو راستگو و صدّيقي و به هر چه خواندي ، صادقانه فراخواندي ».