رفتار آدمي در اصل تابعي است از پنج نوع نياز كه به ترتيب اولويت ظهور و بروز مي يابد و با تأمين نياز پائين تر، يك نياز بالاتر بروز مي كند تا آن كه با آخرين نياز مواجه شود اين پنج نياز عبارتنداز:

1ـ زيستي يا فيزيولوژيكي ؛

2ـ امنيت ؛

3ـ اجتماعي ؛

4ـ احترام ؛

5ـ خود شكوفايي .

به عبارتي ، عموم انسان ها در وهله نخست زندگي محتاج غذا و پوشاك و مسكن اند و تا زماني كه از لحاظ اين سه نياز ابتدايي در تنگنا باشند و يا آسوده خاطر نشوند، پاي به نياز بعدي كه امنيّت است ، نخواهند گذارد. در مرحله امنيّت ، فرد به دنبال حفاظت از بقاي خود و اموال و غذاها و مايملك خود است و زمان زيادي صرف محافظت از خود و داشته هايش مي نمايد و آن هنگامي كه امنيّتش برقرار گرديد، در خود نياز به گرايش جمعي و تشكيل گروه را احساس مي كند، چرا كه انسان ذاتاً جمعي آفريده شده است ، در مرحله بعدي نيازها احترام بروز مي كند؛ يعني فرد در ميان گروه جلوه كرده و براي اثبات برتري و تفوق خود به ديگران خود را نيازمند اعتبار و قدرت مي بيند و هنگامي كه به دو عنصر قدرت و اعتبار دست يافت ؛ آن گاه به دنبال آخرين حد شكوفايي استعدادهايش مي چرخد.

گاهي مانند آغامحمدخان ، خودشكوفايي خود را در حداكثر قساوت مي بيند و درچشم در آوردن مردم «شيراز» و «تفليس » فاجعه مي آفريند و گاه همچون علي بن ابي طالب (ع) خود شكوفايي خود را با آن همه جلال و حشمت در عبادت كثير دعاها و استغاثه هاي جان سوز به درگاه الهي و ناله هاي شبانه و اطعام يتيمان كوفه مي بيند.