عزت واژه اي عربي است و به معناي قدرت و پيروزي نفوذ ناپذيري ، و شيئي كمياب آمده است . و در اصطلاح به آن حالتي كه موجود را مقاوم ، قوي و شكست ناپذير مي سازد و مانع مغلوب شدن وي مي شود و نيز حقيقتي مستقر در قلب انسان كه به وسيله او بر اسباب ذلت و خواري مي توان در برابر غير خدا چيره شد، اطلاق شده است .در برابر واژه ذلت كه به معناي خواري و سبكي و كوچكي است كه پس از محكمي و سفتي تحميل شود، ماده عزت به صورت هاي گوناگون در قرآن به كار برده شده و صلابت و نفوذناپذيري به عنوان يك اصل در معناي آن لحاظ شده است . اين صلابت و نفوذناپذيري اگر در برابر حق باشد، مذموم و اگر در مقابل باطل باشد، ممدوح است . واژه عزيز به معناي موجود غالبي كه هرگز مغلوب واقع نمي شود و عزت منحصراً و بالاصاله ازآن ِ اوست ، تنها خداست كه همه اسماي حسنا و صفات كمال از آن اوست . به همين جهت واژه عزيز كه 88 مرتبه در قرآن آمده ، يك مورد در سوره حشر با 13 صفت كمالي و در بقيه موارد با صفات مقتدر، قوي ، ذوالانتقام ، عليم ، حكيم ، رحيم ، غفور، غفار، وهّاب به كار برده شده است .

نكته قابل توجّه اين است كه در 47 مورد با واژه حكيم كنار يكديگر قرار گرفته اند،كه حكايت از ارتباط اين دو صفت دارند و مي رساند عزيز و نفوذناپذير كسي است كه اعمالش بر حكمت استوار باشد.

واژه هاي مرتبط با عزت در قرآن از بعد اثباتي عبارتند از: كرامت ، رفعت و از بعد منفي مي توان از واژه هاي ذلت ، خزي ، خذلان ، خفت ، مهين فضاحت و ضريع نام برد.