عزت حالتي است كه انسان را مقاوم و شكست ناپذير مي سازد، و نمي گذارد مغلوب كسي گردد و شكست پذيرد. لذا به زمين هايي كه مقاوم است و با نيش هر كلنگي جا به جا نشده و آب به آساني در آن فرو نمي رود «ارض عَزاز» گفته مي شود، و يا به گوشتي كه ناياب باشد و دست يافتن به او ممكن نباشد «تَعَزّز اللحم » مي گويند؛ از اين رو، به كسي كه قاهر است و مقهور نمي شود «عزيز» و مقابل آن را «ذليل » مي گويند.

مبناي اين معنا، روايتي است كه امام صادق (ع) مي فرمايد: «خداوند همه كارها را به مؤمن داده ، اما اين اختيار را به او نداده است كه ذليل باشد. آيا نمي بيني كه خداوند مي فرمايد: خدا و پيامبر و مؤمنان عزت دارند فالمؤمن يكون عزيزاً و لا يكون ذليلاً، إن المؤمن اعز من الجبل لان الجبل يُستَقَل ُّ منه با المعادل و المؤمن لا يُستقل من دينه بشي ءبه ؛ مؤمن از كوه سخت تر است ، زيرا كوه با كلنگ تراشيده و خُرد مي شود ولي هرگز از دين مؤمن چيزي كم نمي شود و خرد نمي گردد.»

لذا عزت به معناي صلابت است و «عزت حسيني » «عزت حسني » و «عزت علوي » و «عزت محمدي » است و ائمه (ع) همواره عزيز بودند و هيچ يك از اين انوار الهي ، لحظه اي و كمتر از آن ، در راه خدا صلابت خود را از دست نداده و همواره عزيز و عزت بخش بوده اند. و هر كس رهرو اين رهبران باشد به عزت دنيا و آخرت مفتخر و نائل مي گردد. اما «عزت حسيني » و «عزت مهدوي » به علت نهضت و قيامشان جلوه اي ديگر دارد.

و از باب توسعه در استعمال ، در معاني ديگر از جمله ؛ غلبه ، صعوبت ، سختي ،غيرت ، حميت و مانند اين ها به كار رفته است .