بازگشت

الگوي تربيتي مواسات و ايثار


مواسات ، يعني ديگري را در مال و جان ، همانند خود ديدن و دانستن ، يا ديگري رابر خود مقدم داشتن ، كه يكي از زيباترين صفات معاشرتي است كه مورد تأكيد دين مبين اسلام قرار گرفته است ؛ به گونه اي كه در برخي از روايات در كنار نماز اول وقت جزء صفات ويژه مؤمنان و يا معيار و ترازِ شناخت شيعه از غير آن و وسيله تقرب به خداست : «تقربوا الي الله تعالي بمواساة اخوانكم .»

حماسه آفرينان عاشورا بهترين الگوي اين خصلت برجسته بودند، بلكه آنان از «مواساه » نيز عبور كرده به ايثار رسيده اند، ياران امام نسبت به امام و ياران نسبت به يك ديگر چنين حالتي داشتند و از بذل هيچ چيز مضايقه نداشتند و به اين مواسات ، افتخار مي كردند.

شخص امام (ع) در راه كربلا پس از برخورد با سپاه حر، و گفت و گوي طولاني با آنان ، سروده شاعري را بر زبان آوردند كه معنايش اين است :

«من به راه خودم مي روم ؛ مرگ ، براي جوانمردي كه نيت خير كند و جهاد نمايد و با مردان صالح ، مواسات به جان داشته باشد، هيچ عار و ننگ نيست .»

و در تاريكي شب به ياران خويش فرمود:

«من و اسانا بنفسه كان معنا غدا في الجنان نجّيا من غضب الرحمان ؛ هر كس باجانش ، با ما مواسات داشته باشد، فرداي قيامت در بهشت با ما خواهد بود و از خشم الهي نجات پيدا خواهد كرد».

يكي از زيباترين جلوه هاي مواسات -بلكه ايثار- وقتي است كه ميان اصحاب و بني هاشم ، پيش مرگي مطرح مي شود، آن گاه كه عباس (ع) به بني هاشم مي فرمايد:

«اصحاب ، غريبه به حساب مي آيند، بار سنگين را بايد اهلش بردارند. فردا صبح ، شما نخستين گروهي باشيد، كه به ميدان مي رويد، ما پيش از آنان به استقبال مرگ مي رويم ، تا مردم نگويند، اصحاب را جلوتر از خودشان به ميدان فرستادند...»

بني هاشم برخاسته ، شمشيرها را كشيدند و گفتند: «ما همه با تو هم عقيده ايم .» اما در سويي ديگر، در خيمه اي اصحاب گرداگرد حبيب جمع شده اند، حبيب مي گويد: «ياران براي چه به اين جا آمده ايد، سخن خود را واضح بگوييد.»

گفتند: «آمده ايم تا غريب زهرا را ياري كنيم .»حبيب گفت : «صبح فردا چه مي كنيد؟» گفتند: «هر آنچه بگويي گوش مي كنيم .» گفت :

«صبح كه شد، شما اولين افرادي باشيد كه به ميدان مي رويد، ما زودتر به مبارزه مي پردازيم . مبادا يكي از بني هاشم خون آلود شود، در حالي كه ما جاني در بدن و خوني در رگ داريم ، تا مردم نگويند سروران خود را به جنگ فرستادند و از فداكاري دريغ كردند.»

همه شمشيرها را كشيدند و گفتند: «همه ما با تو هم عقيده ايم .»

و آن گاه كه دو تن از جوانان غفاري ، خدمت امام حسين (ع) آمده و اجازه ميدان رفتن خواستند، امام به آن دو فرمود:خداوند بهترين پاداش نيك را به شما دهد كه اين گونه حاضر به ياري و مواسات من هستيد.

و در زيارت نامه حضرت عباس ، از اين خصلت برجسته او چنين ياد شده است :«فلنعم الاخ المواسي »، «السلام عليك ايها العبد الصالح و الصديق المواسي ...»

اين روح مقدم داشتن ديگران بر خويش ، و جان نثاري ، بهترين الگوي تربيتي براي مسلمانان جهان اسلام است تا يكديگر را در گرفتاري يار باشند، چه اين كه مواسات ديني ، تضميني براي دل گرمي مجاهدان راه خداست تا در برابر دشمنان ، تنها نمانند.