دومين درسي كه از نهضت عاشورا مي توان گرفت درس جود و سخاوت است .امام حسين (ع) مرد با جود و كرم بود. آن حضرت در برخورد اول ، آقايي و كرمش را نشان داد.

شيخ مفيد مي گويد:

«جاء القوم ذهاء الف فارس مع الحر حتي وقف هو و خيله مقابل الحسين (ع) في حرّ الظهيرة و الحسين و اصحابه معتموّن متقلدون اسيافهم فقال الحسين (ع) (و هو منبع الجود الكرم ) لفتيانه اسقوا القوم و ارووهم من الماء و رشفوا الخيول ترشيفاً ففعلوا وملئوا القصاع من الماء ثم يدنونها من الفرس الي ان قال و سقوا كلهم مع افراسهم قال علي بن الطعان المحاربي كنت مع الحرّ فجئت في اخر من جاء من اصحابه فلّما رأي الحسين (ع) مابي و فرسي من العطش قال انخ الراويه عند السقاء ثم قال يابن الاخ انخ الجمل فانخته فقال اشرب فجعلت كلما شربت سال الماء من السقاء فقال الحسين (ع)اخنث السقاء فلم ادر كيف افعل فقام (ع) فخنثّه فشربت و سقيت فرسي »؛

در نزديكي كربلا حرّ با هزار سوار در گرماي طاقت فرساي نيمه روز در برابرحسين (ع) ايستاد. امام حسين با يارانش عمامه ها بر سر بسته شمشيرها را به گردن آويزان نموده بودند. آن حضرت كه (منبع جود كرم بود) آثار تشنگي در لشكر حرّ ديد و به جوانان خود فرمود: اين مردم را آب دهيد و سيرابشان كنيد و دهان اسبانشان را نيز تر كنيد، پس چنان كردند و به ترتيب با كيفيت خاصّي همه را آب دادند.

علي بن طعان محاربي گويد: من آخرين فرد لشكر بودم كه رسيدم . امام حسين (ع) چون تشنگي من و اسب مرا ديد، فرمود: آب بياشام . من هر چه مي خواستم بياشامم ، آب از دهانه مشك مي ريخت . خود آن حضرت برخاست سر مشك را پيچاند. پس آشاميدم و اسبم را سيراب كردم .

امام (ع) با اين كار به جامعه بشريت درس جود و سخاوت را داد. چشم روزگار چون حسين را نديد. مادر دهر عقيم است از مثل چنين بزرگواري كه در عين گرفتاري با دشمنش اينگونه رفتاري نمايد. او فرزند همان آقايي است كه غذاي مخصوص به خود را به قاتلش مي دهد.

امام حسين در مكتب علي (ع) كلاس ديده ، چقدر اين عمل حسين (ع) به روش اميرالمومنين (ع) در جنگ صفين نزديك است .

مورخان مي نويسند:

چون علي (ع) در جنگ با معاويه شريعه آب را متصرف شد، بر دشمن ستيزه نكرد و حس ّ انتقام جويي به خود نگرفت و با آنان مقابله به مثل نكرد، بلكه به مضمون «وسجّيتكم الكرم » دستور داد آب را به روي دشمن باز بگذارند. آفرين بر اين گونه رهبران الهي ، امام حسين (ع) در نهضت عاشورا روش پدر بزرگوارش را پيش مي گيرد با اين كه سخت در محاصره دشمن است و مي تواند بدين وسيله دشمن را آزار دهد، ولي علي گونه رفتار مي كند، حتي دشمن تشنه را با دست مباركش آب مي دهد.

آري خود فرموده است : من مي خواهم به سيره جدم و پدرم رفتار كنم ، چه درسي بالاتر از درس عملي . اين جزئي از سخاوت هاي آن حضرت بود كه ذكر شد. آن شاعر عرب چه زيبا سروده است :

لن يخب الان من رجاك و من حرّ من دون با يك الخلقه

انت جواد و انت معتمد ابوك قد كان قاتل الكفره