اصلاح طلبي، گرايش معتدلانه ميان حركت «انقلابي» و «محافظه كارانه» است كه در مقام نفي هر يك از دو گرايش اصالت وظيفه و اصالت نتيجه و درصدد جمع ميان آن دو مي باشد، بدين معنا كه توجه به هر يك از آنها نبايد سبب غفلت از ديگري شود و با ملاحظه نتيجه و مصالح، تكاليف از انعطاف پذيري لازم برخوردار باشند. نويسنده با توجه به سيره نبوي و نحوه نزول تكاليف، معتقد است كه از نگاه اسلامي، سيره اصلاحي رسول اكرم و قرآن و نيز سيره ساير معصومان جمع بين اصالت وظيفه و نتيجه است. و اگر چه معصومان به مبارزه قهرآميز و جنگ اقدام مي كردند، اما اصل، چه در محتواي پيام و چه در شيوه اصلاحي آنها، به كارگيري كلام و رعايت تدريج در اقدام عملي بوده است ولي چون آنان افراد محافظه كار و بي مسئوليتي نبودند، در شرايط ضروري و دفاعي دست به شمشير برده و از كشتن و كشته شدن نيز دوري نمي كردند. امام حسين (ع) نيز به عنوان يك مصلح ديني به دنبال وحدت بخشي بين وظيفه و نتيجه بود كه اين امر با توجه به مطالب ذيل قابل اثبات است: سيره حضرت در امر به معروف و نهي از منكر كه با محاسبه، تدريج و عقلانيت و قرين به آثار و نتايج صورت مي گرفت؛ توجه به عنصر زمان و مكان؛ اقدامات متفاوت و بيانات مختلف از آغاز نهضت تا كربلا. نگاهي كه نويسنده محترم به موضوع دارند، طبعاً نمي تواند نگاه همه كساني باشد كه به بررسي و تحليل حركت امام حسين (ع) و اساساً موضوع اصلاح طلبي مي پردازند. با اين همه نگاه ايشان مي تواند مورد توجه و حتي نقد قرار گيرد. نوشتار حاضر تحت عناوين زير سامان يافته است: الف. مقدمه؛ ب. اشاره اي گذرا به مصلحان و شيوه هاي اصلاحي در قرآن؛ ج. نسبت ميان تكليف و نتيجه در نهضت حسيني؛ د. نتيجه گيري.