«اسحاق سبيعي» از «خزيم اسدي» - كه خود به هنگام ورود كاروان اسيران به دروازه ي كوفه حضور داشته - در اين مورد آورده است كه: خودم دخت فرزانه ي اميرمؤمنان، «زينب» را - كه گويي كاروانسالار اسيران آزاديبخش بود - ديدم. بانوي بانوان سراپا پوشيده و دنيايي از وقار و شكوه و شهامت بود و به خداي سوگند، بانويي دانشورتر و درايتمندتر و سخنورتر از او هرگز نديده ام! او به گونه اي شهامتمندانه و پرشور و رسا سخن مي گفت كه گويي هنر سخنوري را از پدرش علي عليه السلام فراگرفته و زبان رساي او در كامش بود و انسان را به ياد آن امير سخن مي انداخت.

آن انسان والا با اشاره ي دست، مردم را به سكوت فراخواند؛ و شگفتا از اشاره ي او كه نفس ها را در سينه ها زنداني ساخت و زنگ ها را بر گردن شتران متوقف كرد و از آن سيل جمعيت و انبوه دژخيمان خشونت كيش اموي، ديگر نه صدايي برآمد و نه نفسي!

«و رأيت زينب بنت علي عليه السلام فلم أر خفرة أنطق منها، كأنما تفرع عن لسان أبيها، فأومأت الي الناس أن اسكتوا، فسكنت الأنفاس، و هدأت الأجراس....»

آن گاه آن پيام رسان نهضت اصلاح طلبانه و عدالت خواهانه و ظلم ستيز عاشورا، سخن شورانگيز و شعورآفرين خويشتن را بدين گونه آغاز كرد:

«الحمدلله رب العالمين و صلي الله علي محمد خاتم المرسلين،

اما بعد، يا اهل الكوفة! يا اهل الختل و الغدر! اتبكون؟ فلا رقأت الدمعة و لا هدأت الرنة، انما مثلكم كمثل التي نقضت غزلها من بعد قوة انكاثا، تتخذون ايمانكم دخلا بينكم، الا و هل فيكم الا الصلف و النطف، و الصدر الشنف، و ملق الاماء و غمز الاعداء أو كمرعي علي دمنة، أو كفضة علي ملحودة؛ ألا ساء ما قدمت لكم أنفسكم ان سخط الله عليكم و في العذاب أنتم خالدون.


ستايش از آن خداست كه پروردگار جهانيان است و درود خداي بر نياي گرانقدرم، محمد صلي الله عليه و آله و سلم، آخرين پيام آوران و برگزيدگان بارگاه حق باد.

اما بعد؛ هان اي مردم كوفه! هان اي نيرنگ بازان و پيمان شكنان! آيا بر ما و رويداد اندوهباري كه براي ما پيش آمده است،گريه مي كنيد؟!

اميد كه اشك هايتان هرگز نخشكد و شيون و فريادتان به آرامش نگرايد!

وصف شما تيره بختان بي وفا و پيمان شكن، بسان وصف آن زن بي خردي است كه رشته هاي خود را پس از تابيدن و آماده ساختن، دگرباره باز مي نمود و پنبه مي كرد!

شما ايمان و باور ديني خودتان را بازيچه ساخته ايد! شما مردم متزلزل و دنياطلب، جز خودخواهي و خودستايي، لاف زني و گزافه گويي، خفت پذيري بردگان ددمنش و ذلت زده، چاپلوسي كنيزكان تملق باف، و كينه توزي و سخن چيني دشمنان خيره سر چه سرمايه اي داريد؟

شما به گياه و سبزه اي مي مانيد كه در دل لجنزارها مي رويد، و يا بسان نقره اي هستيد كه به وسيله ي آن، گور سرد و خاموش مردگان را مي آرايند! بهوش باشيد كه با عهدشكني و بريدن از حركت آزاديخواهانه و نهضت فكري و فرهنگي و عقيدتي و اجتماعي و سياسي و اصلاح طلبانه و مسالمت جويانه و بشردوستانه پيشواي آزادي و نجات، و همكاري و همراهي با دار و دسته استبداد و انحصار و ياري رساني به قبيله ي شقاوت و خشونت و تاريك انديشي و ضد اصلاحات، براي سراي آخرت خويش بدكردار و عملكردي را فراهم آورديد كه به خشم خدا گرفتار خواهيد بود و در عذاب او ماندگار!

آن گاه باران حقايق تفكرانگيز و سرزنش هاي عبرت آموز را براي دريدن پرده هاي غفلت و فريب و انديشاندن حاضران و آيندگان اين گونه باراند كه:

أتبكون و تنتحبون؟ اي و الله! فابكوا كثيرا، و اضحكوا قليلا، فلقد ذهبتم بعارها و شنارها و لن ترحضوها بغسل بعدها أبدا، و أني ترحضون قتل سليل خاتم النبوة و معدن الرسالة، و سيد شباب أهل الجنة، و ملاذ خيرتكم، و مفزع نازلتكم، و منار حجتكم، و مدرة سنتكم، ألا ساء ما تزرون، و بعدا لكم و سحقا.

آيا اينك پس از كشتن پيشواي آزادي و سرفرازي و به خاك و خون نشاندن همراهان و همفكران خداجو و اصلاح طلب اش گريه مي كنيد؟ آيا اكنون ناله و


شيون سر مي دهيد؟ آري، به خداي سوگند، بايد به حال خود بگرييد! پس گريه كنيد و بسيار هم گريه كنيد و كمتر بخنديد! چرا كه شما با اين عملكرد رسوايتان، تاريخ را به ننگ و عاري آلوده ساختيد كه هرگز نمي توانيد آن را بشوييد و پاك كنيد؟!

هان اي فريب خوردگان! و اي دنياداران! آخر شما چگونه مي توانيد خويشتن را از ننگ و عار كشتن بزرگمردي كه نورديده ي آخرين پيامبر، گنجينه ي رسالت، محور و مركز حجت راستي و درستي سعادت، و جايگاه بلند و نورافشان دين و آيين، و سالار جوانان بهشت، و پيشوا و پشتيبان حقوق و آزادي پايمال شده ي شما مردم محروم و دربند اختناق بود، پاك و پاكيزه سازيد؟!

هان اي مردم كوفه! بهوش باشيد كه كردار زشت و بسيار بدي را براي سراي ديگرتان از پيش فرستاديد از مهر و رحمت خدا دور باشيد و مرگ و نابودي برايتان باد كه به خشم خدا گرفتار خواهيد شد و در عذاب سهمگين دوزخ براي هميشه ماندگار خواهيد گشت.

و باز هم انديشمندانه و دلسوزانه به نورافشاني و روشنگري خويش ادامه داد كه:

ويلكم يا أهل الكوفة! أتدرون أي كبد لرسول الله فريتم؟

و أي كريمة له أبرزتم؟

و أي دم له سفكتم؟

و أي حرمة له انتهكتم؟ لقد جئتم بها صلعاء عنقاء سواء فقماء - خرقاء شوهاء - كطلاع الارض، و ملأ السماء، أفعجبتم أن مطرت السماء دما، و لعذاب الآخرة أخزي، و أنتم لا تنصرون، و لا يستخفنكم المهل؛ فانه لا يحفزه البدار، و لا يخاف فوت الثار، و ان ربكم لباالمرصاد.» [1] .

هان اي تيره بختان! و اي تاريك انديشان!

آيا مي دانيد چه جگري از پيامبر خدا پاره كرديد؟!

مي دانيد كه چه دخت سرفرازي از پيامبر را از حريم حرمتش بيرون كشيديد و به اسارت برديد؟!

مي دانيد چه حرمتي شكوهبار را از آن حضرت شكستيد؟


مي دانيد چه خون مقدسي را ددمنشانه بر زمين ريختيد؟!

راستي آيا مي دانيد چرا؟

و از خود صادقانه پرسيده ايد كه به چه جرم و گناهي؟

و با كدامين ملاك و معيار؟

و براساس كدام دين و قانون؟

راستي كه به جنايتي سهمگين و هول انگيز دست يازيديد! و به كاري سخت ناروا و خشونت بار و شرم آور دست يازيديد؛ به كاري رسوا كه ننگ و پي آمد خفت آورش به گستردگي و گنجايش زمين ها و آسمان هاست. آيا براي شما شگفت آور و شگفت انگيز است كه در اين رويداد غمبار آسمان خون ببارد؟

و اينك بر مهلتي كه به شما داده شده است، دل خوش مداريد و بر اين زيست خفت بار و ذلت آور اين چند روزه زندگي شادمان مباشيد؛ چرا كه كيفر دردناك خداي دادگر در راه است و پيشي گرفتن شما، خدا را شتابزده نمي سازد و از گريختن شما از كيفر و انتقام و قلمرو قدرتش نمي هراسد.

آري، او در كمينگاه بيدادپيشگان است و عملكردها را مي بيند و پاداش و كيفر هر كسي را عادلانه خواهد داد.

و در اينجا بود كه گريه ي مردم به شيون تبديل شد و ضجه و فرياد آنان به آسمان رسيد!

مرد اسدي در اين مورد آورده است كه: پيرمردي را ديدم كه گريه مي كرد و فرياد مي زد:

«بأبي أنتم و أمي، كهو لكم خير الكهول، و شبابكم خير الشباب و نساؤكم خير النساء، و نسلكم خير النسل لا يخزي و لا يبزي.»

پدر و مادرم فدايتان باد كه ميانسالانتان بهترين و خيرخواه ترين ميانسالان، جوانانتان شايسته ترين و روشن انديش ترين جوانان، و بانوانتان بهترين و روشنفكرترين زنان، و نسل و تبارتان بهترين و سرفرازترين نسل هايند؛ و شما مردم آزادمنش و شهامتمند و سرفرازي هستيد كه در زندگي پرافتخار و الهام بخش و درس آموز خود، نه ذلت مي پذيريد و نه شكست! [2] .