از آنجايي كه نقش پيشوايان و رهبران جامعه ها و تمدن ها براي توده ها، نقش الگو، اسوه، سمبل و سرمشق است،

از آنجايي كه آنان نمونه هاي عملي و نظري در نظرگاه بيشتر مردم اند،

از آنجايي كه بندگان خدا برآنند كه تجسم پاكي، قداست، عدالت، شايسته كرداري و راستي و رعايت حقوق را در سيماي زمامدارانشان بنگرند، از آنجايي كه درستي و شايستگي آنان، يا تباهي و جاه طلبي و زشت كرداريشان در صلاح و فساد جامعه و مردم نقش اساسي دارد،

از آنجايي كه توده ي مردم قدرت مداران را ملاك عمل خود مي گيرند، جام ذهن


خود را از منبع و مخزن بيان و قلم و نظرگاه آنان پر مي سازند و گوش به گفتار و چشم بر سبك و روش آنان دارند،

از آنجايي كه صلاح و سداد حكومت و حاكمان در گستره ي جامعه، گسترده مي شود و در رگهاي زمان جريان مي يابد و مي تواند به همگان سودبخش يا زيانبار افتد،

و بدان دليل كه بيشتر مردم به نوعي انديشه و باور، ايمان و عمل، اخلاق و آداب، سبك و مدل زندگي خود را از چهره هاي معروف و مشهور جامعه مي گيرند و دل و جان را از جام آنان سيراب مي سازند و درمان دردها را با نسخه آنان تهيه مي كنند؛ اي داد اگر آنان خود مزرعه اي آفت زده باشند و يا چشمه اي آلوده و يا منبع و مخزني عفن زده و سمي مرگبار در انبان خود داشته باشند!! راستي آن گاه چه خواهد شد؟

چه فاجعه اي روي خواهد داد؟

و تباهي و بيداد در چه وسعت و شدت و گستره اي دام و دامن خواهده گشود؟ از اين زاويه است كه پيامبر گرامي فرمود:

«صنفان اذا صلحا صلحت امتي، و اذا فسدا فسدت امتي: الأمراء و الفقهاء.» [1] .

دو گروه از جامعه و امت من هستند كه با شايسته كرداري و صلاح آنان، جامعه اصلاح خواهد شد و به پروا و شايستگي روي خواهد آورد و اگر به تباهي انديشه و عقيده و عمل گرايش يابند جامعه را به تباهي سوق خواهند داد. اين دو گروه عبارتند از زمامداران و دانشوران و دانشمندان ديني.

و نيز بر اين باور است كه اميرمؤمنان فرمود:

«من نصب نفسه للناس اماما، فليبدأ بتعليم نفسه قبل تعليم غيره و ليكن تأديبه بسيرته قبل تأديبه بلسانه...» [2] .

آن كس كه خود را رهبر و پيشواي مردم مي سازد، بايد پيش از آموزش ديگران به ادب آموزي خويش بپردازد؛ و پيش از آن كه با زبان و گفتار، ديگران را تربيت كند، بايد به كردار شايسته ادب آموزد؛ و آن كه خود را ادب آموزد و تربيت نمايد، از آن


كه ديگري را آموزش مي دهد، به تجليل و گراميداشت شايسته تر است.

و در مورد قانون گرايي و قانون مداري خويش در قلمرو گفتار و عمل فرمود:

«ايها الناس اني والله ما احثكم علي طاعة الا و اسبقكم اليها و لا أنهاكم عن معصية الا و اتناهي قبلكم عنها.» [3] .

هان اي مردم! به خداي سوگند من شما را به هيچ فرمان و قانوني فرا نمي خوانم جز اينكه خود پيش از شما به انجام آن همت مي گمارم و از هيچ گناه و نافرماني و زشتي شما را هشدار نمي دهم جز اينكه خود پيش از همه ي شما هشدار مي پذيرم و از آن دوري مي جويم.

و نيز از همين ديدگاه است كه پيشواي آزادي در نهضت اصلاح طلبانه و عدالت خواهانه اش ضمن نفي رهبري نالايق و تاريك انديش و تباه آفرين اموي، بر شايسته سالاري و رهبري و امامت عادلانه و بشردوستانه و كارآمد و آسماني خاندان پيامبر از اين زاويه تأكيد مي كند و مي فرمايد:

«... و نحن اهل بيت محمد صلي الله عليه و اله و سلم أولي بولاية هذا الأمر من هؤلاء المدعين ما ليس لهم و السائرين بالجور و العدوان.» [4] .

اي مردم! اگر شما از خدا بترسيد و حق را براي اهل آن بشناسيد، اين كار بهتر موجب خشنودي خدا خواهد بود؛ و بدانيد كه ما خاندان پيامبر به امامت و رهبري جامعه از اين مدعيان نالايق و عاملان ستم و بيداد شايسته تريم.