متناسب با همين مطلب، مسأله ي ديگري در تبليغ مطرح است و آن مسأله ي رفق و لينت و نرمش يعني پرهيز از خشونت است. كسي كه مي خواهد پيامي را، آنهم پيام خدا را به مردم برساند تا در آنها ايمان و علاقه ايجاد بشود، بايد لين القول باشد، نرمش سخن داشته باشد. سخن هم درست مثل اشياء مادي، نرم و سخت دارد. گاهي يك سخن را كه انسان از ديگري تحويل مي گيرد، گويي راحت الحلقوم گرفته، يعني اينقدر نرم و ملايم است كه دل انسان مي خواهد به هر ترتيبي كه شده آن را قبول كند. گاهي برعكس، يك سخن طوري است كه گويي اطرافش ميخ كوبيده اند،مثل يك سوهان است، آنقدر خار دارد، آنقدر گوشه و كنايه و تحقير دارد و آنقدر خشونت دارد كه طرف نمي خواهد بپذيرد.

وقتي كه خداوند موسي و هارون را براي دعوت فردي مثل فرعون مي فرستد، جزء دستورها در سبك و متد دعوت فرعون مي فرمايد: «فقولا له قولا لينا لعله يتذكر او يخشي» [1] با اين مرد متكبر و فرعون به تمام معنا (كه ديگر كلمه ي «فرعون» نام تمام اين گونه اشخاص شده) با نرمي سخن بگوييد؛ وقتي كه شما با چنين مردم متكبري روبرو مي شويد، كوشش كنيد كه به سخن خودتان نرمش بدهيد، نرم با او حرف بزنيد، باشد كه متذكر بشود و از خداي خودش، از رب خودش بترسد. البته موسي عليه السلام و هارون، نرم و ملايم سخن گفتند ولي او اين قدر هم لايق نبود.

قرآن كريم درباره ي پيغمبر اكرم مي فرمايد: «فبما برحمة من الله لنت لهم و لو كنت فظا غليظ القلب لا نفضوا من حولك فاعف عنهم و استغفر لهم و شاورهم في الامر فاذا عزمت فتوكل علي الله ان الله يحب المتوكلين» [2] به موجب رحمت و عنايت الهي، تو با مردم نرم هستي، نرمش داري، اخلاق و گفتار تو نرم است، از خشونت اخلاقي و خشونت در گفتار پرهيز داري. راجع به سبك بيان پيغمبر اكرم داستانهاي زيادي هست كه نشان مي دهد پيغمبر چقدر از خشونت در سخن پرهيز داشته است. قرآن خطاب به پيغمبر مي گويد اگر تو يك آدم درشتخو و سنگين دلي بودي، با همه ي قرآني كه در دست داري، با همه ي معجزاتي كه داري و با همه ي مزاياي ديگري كه داري، مردم از دور تو پراكنده مي شدند.


نرمش تو عامل مؤثري است در تبليغ و هدايت مردم، در عرفان و ايمان مردم.

در اين زمين داستانهاي زيادي است كه اگر بخواهم آنها را ذكر كنم از بحث خود مي مانم.